Muqaddas Buxoro O‘zbekistonning sayyohlik durdonalaridan biridir. Tarixiy shahar markazi YUNESKOning Butunjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan. Shaharning yoshi 2500 yildan oshgan.
Buxoro tarixi
Buxoro — Oʻzbekiston Respublikasining qadimiy shaharlaridan biri, Buxoro viloyatining maʼmuriy, iqtisodiy va madaniy markazi. Buyuk ipаk yoʻlida yirik tijorat markazlaridan boʻlgan. Oʻzbekistonning janubiy-gʻarbida, Zarafshon daryosi quyi oqimida joylashgan. Toshkentdan 616 km.
Buxoro shahri qadim zamonlarda qanday nomlangani — nomaʼlum. Milodiy V asrga oid xitoy manbalarida Buxoro shahri Nyumi tarzida tilga olinib oʻtilgan. Binobarin, shaharda shu nomdagi mulk hukmdorining qarorgohi ham boʻlgan. Tan imperiyasining VII asrga oid solnomalarida Buxoro shahri An (Ango), Ansi, Buxo (Buxe, Fuxo) shakllarida qayd etib oʻtilgan. Keyinchalik shahar har xil nomlana boshladi.
Arab qadimiy manbalarda u Bumiskat, Madinat us-sufriya (Mis shahar), Numijkat (soʻgʻdcha numij yoki namich degani mashhur degan maʼnoni anglatgan) tarzida keltirilgan. Qadimiy zamonlarda yashagan mahalliy mualliflarning fikricha, shaharning nomi Buxor, yaʼni „Sanamlar turgan ibodatxona“ maʼnosini anglatuvchi bir soʻzdan kelib chiqqan.
Ayrim tadqiqotchilarning faraz qilishlaricha, Buxoro nomi mintaqaning eng asosiy buddaviylik ibodatxonasi vixara yoki ana shu vixaraning sug’diy transkripsiyasi boʻlmish buxoro (ibodatxona) soʻzidan kelib chiqqan. Ammo buddaviylik va moniylik diniy taʼlimotlariga oid osori atiqalar shahar hududida ham, umuman, Buxoro vohasida ham topilgan emas.
7 pir ziyoratgohi. Buxorodagi buyuk avliyolari
Buxoro (Buxara) toponimi ilk bor Soʻgʻd yozuvlari bilan Buxoroda zarb qilingan mis tangalarida tilga olingan (milodiy IV-V asrlar).
Tarixiy va arxitektura yodgorliklari
Buxoro tarixiy yodgorliklari .Buxoro — oʻrta asrning 140 dan ortiq arxitektura yodgorliklarini oʻzida saqlagan „muzey shahardir“. Koʻp asrlar avval qurilgan Poi Kalon, Qoʻsh Madrasa, Somoniylar maqbarasi, minorai kalon kabi ansambllar bugungi kungada ham barchaning diqqatida.
Kerakli taixiy obidaning ustiga bosish orqali ma’lumotlarni bilib olishingiz mumkin>>
- Ark (11 – 20 a.)
- Bola Hovuz masjidi (1712)
- Somoniylar maqbarasi (9-10 a.)
- Chashmai Ayub maqbarasi (1380 yoki 1384/85)
- Abdullaxon madrasasi (1596/98)
- Modarixon madrasasi (1556/57)
- Baland masjidi (16 a. boshlari)
- Govkushon majmuasi – Masjid, Minora, Madrasa (16 a.)
- Xoʻja zaynuddin majmuasi (1555)
- Poi Kalon ansambli (12—14 a.)
- Labihovuz ansambli (16-17 a.)
- Koʻkaldosh madrasasi (1568/69)
- Nodir Devonbegi madrasasi (1622—23)
- Nodir Devonbegi xonaqohi (1620)
- Ulugʻbek madrasasi (1417)
- Abdulazizxon madrasasi (1652)
- Sayfiddin Boharziy maqbarasi (13 a. ikkinchi yarmi—14 a.)
- Bayonqulixon maqbarasi (14 a. ikkinchi yarmi,15 yoki 16 a.)
- Namozgoh masjidi (12-16 a)
- Fayzobod xonaqohi (1598/99)
- Chor Minor (1807)
- Sitorai Mohi Xossa Buxoro Amiri saroyi (19 a. oxiri 20 a. boshlari)
- Chor Bakr meʼmoriy majmuasi (shayx Jubayra sulolasi dafn etilgan joy)(1560/63)