Chor Bakr meʼmoriy majmuasi Buxoroning Sumitan mavzeidagi meʼmoriy yodgorlik (16-19-a.lar).
Chor Bakr majmuasi tarixi
Meʼmoriy majmuasi Buxoroning Sumitan mavzeidagi meʼmoriy yodgorlik (16-19-a.lar). Shu yerda yashab oʻtgan mashhur toʻrt shayx nomi bilan bogʻliq. Shayxlar qabristoni oldiga Abdullaxon II tomonidan xonaqoh, masjid, Madrasa va katta bogʻdan iborat meʼmoriy majmua barpo etilgan (1559), keyingi asrlarda yana qoʻshimcha binolar qurilib, atrofi bogʻlarga aylantirilgan. Xonaqoh gumbazli xona va peshtokdan iborat. Peshtoq bezagida koshinkori naqshlar va yirik kufiy yozuvlar, 2 yon kanotida guldastalar bor. Ichki bezagida ganchkorlik va qirma namunalari uchraydi. Madrasa peshtogʻi kengroq, dahanasi uch ravoqqa boʻlingan. Kitobasi arabiy yozuvdan iborat.
 |
Buxoro shahridagi Ulug’bek madrasasi tarixi va rasmlari |
Darsxona toʻrtburchak tarxli, gumbazli, burchaklari hujralarga tutash. Yon tarzlari qoʻshqavat ravoklar qatorini takrorlaydi. Yozlik masjid maydon sahnining toʻrida Madrasa va xonaqoh orasida joylashgan. Peshtogʻining 2 qanoti qoʻsh qavatli hujralardan iborat. Peshtoq oldidagi supa sahnidan namozgoh sifatida foydalanilgan. Moʻʼjaz minora meʼmoriy majmua markazida joylashgan.
Buxorolik shoir Toshpoʻlat Ahmad Chor Bakrlar faoliyati haqida “Chor Bakr” (1999) dostonini yozgan.
Abu Bakr Saʼd
Abu Bakr Axmad ibn Xoja Saʼd Yamaniy (9-asr oxiri — 971?) — Buxoroda tugʻilgan. Uning otasi Xoja Saʼd Yamaniy imom Husaynning Zaynulobidin ismli oʻgʻlining farzandi boʻlib, u Buxoroga Ali ibn al-Husayn bilan birgalikda kelib ketgan (9-asrning soʻnggi choragi). Narshaxiyning yozishicha, Somoniylar amiri Ismoil Somoniy unga Buxoro yaqinidagi Joʻyi Moʻliyon mavzeidagi serhosil yerlarning katta qismini vaqf qilib bergan. Xoja Saʼd Buxoro atrofidagi Sumitan qishlogʻida chorbogʻ, bogʻ, sardoba, tegirmon, hovuz va boshqa binolar barpo etib, bu yerdan katta daromad olgan. Abu Bakr Saʼd va uning avlodlari somoniylar davrida Buxoroda shayxulislomlik qilishgan. Abu Bakr Saʼd otasi vafot etgach, uning oʻrniga Ismoil Somoniyning piri hisoblangan. U fikh maktabini tashkil etib, koʻplab ulamolarga ustozlik qilgan.
|
Buxoro tarixiy va arxitektura yodgorliklari va rasmlari |
Abu Bakr Fazl
Abu Bakr Muhammad ibn Fazl ibn Jaʼfar al-Buxoriy (9-asrning 2yarmi — 937?) — Imom Jaʼfar as-Sodiq avlodidan. Somoniylar davrida Buxoroga kelib qolgan. Uning “Musnadi Fazl” kitobi ayniqsa mashhur boʻlib, bu asar Chingizxon Buxoroni bosib olganda yondirib yuborilgan.
Abu Bakr Muhammad
Abu Bakr Muhammad ibn Hamid (9-asrning 2yarmi — 937?) — Unga “shayx ul olam” unvoni berilgan. U Abu Bakr Fazl bilan bir yilda vafot etgan va ikkalasining qabrlari xam bir joyda yonmayon joylashgan.
Abu Bakr Tarxon
Imom Abu Bakr Tarxon (9-asrning 2yarmi — 945?) — “Kitobi Mullazoda” asarida yozilishicha, u “Jomeʼ va musnad” kitobini yozgan.
Chor Bakr majmuasi rasmlari
|
Chor Minor tarixiy yodgorligi tarixi, rasmlari bilan |