Muhammad Yusuf sara she’rlar to’plami. M.Yusuf sherlari

Muhammad Yusuf

Taniqli shoir Muhammad Yusuf tomonidan juda ko’plab she’rlar yozilgan. Buni yosh-u qari barchasi bilsa kerak. Ushbu maqolda biz Muhammad Yusuf ning eng sara she’rlar to’plamini yozib qoldiramiz. Ularning mutolaa qilib zavqlaning.

Onamga

Oh, mening ortimdan ovvora onam,
Bir parcha yuragi ming pora onam.
Har baloni koʻrib yorugʻ dunyoda,
Toshkanni koʻrmagan bechora onam,
Bolang boʻlib bir bor boshlab keldimmi,
Endi men ham senga oʻgʻil boʻldimmi!..

Garchi bisotingda “bayram” soʻzi yoʻq,
Bilaman, kutasan sandal toʻla choʻgʻ,
Menda yurak deganlarin oʻzi yoʻq:
Men sovgʻa bermagan qiz yoʻq bu oqshom,
Senga na gul berdim, na shirin kalom,
Endi men ham senga oʻgʻilmi, onam?..

Deysan: olislarda omon yursang bas,
Yodingga tushsam goh yoʻqlab tursang bas,
Bolam, senga hamma qiladi xavas…
Axir, mening dardim Sheʼr emas faqat,
Men mashhur shoirmas – mashhur beshafqat,
Endi men ham senga oʻgʻilmanmi, ayt?..

Shaʼningga sheʼr bitdim. U seni topsin,
Poyingga tiz choʻkib, qoʻlingni oʻpsin.
Undan ham ulugʻim borligin koʻrsin,
Men uchun ham aziz holingni soʻrsin,
Sensiz gʻarib koʻnglim koʻngilmi, onam,
Endi men ham senga oʻgʻilmi, onam!..

Tavsiya etamiz: M.Yusuf hayoti va ijodi

Muhammad Yusuf ona haqida barcha sherlari

Onaizor

Koʻnglim qolsa bulbuldan ham, guldan ham,
Qolar boʻlsam bir kun axir tildan ham…
Agar bir zot yigʻlasa chin dildan ham –
Onam yigʻlar, onam yigʻlar, onam u…

Sigʻmay qolsam shunday keng bu jahona,
Osmonlarga ruhim boʻlsa ravona,
Jonsiz tanim ustida ham parvona –
Onam yigʻlar, onam yigʻlar, onam u…

Tonar boʻlsa qoʻlimdagi tor, dunyo,
Uch kun oʻtmay unutgay doʻst-yor, dunyo.
Yeru koʻkni titratib zor-zor, dunyo –
Onam yigʻlar, onam yigʻlar, onam u…

Gulday kulib yurmasmidi, oʻgʻlim deb,
Koʻrib koʻnglim toʻlmasmidi, oʻgʻlim deb,
Onang oʻlsa boʻlmasmidi, oʻgʻlim deb –
Onam yigʻlar, onam yigʻlar, onam u…

Koʻnglim qolsa bulbuldan ham, guldan ham,
Qolar boʻlsam bir kun axir tildan ham…
Agar bir zot yigʻlasa chin dildan ham –
Onam yigʻlar, onam yigʻlar, onam u…

Vatanim

Men dunyoni nima qildim,
Oʻzing yorugʻ jahonim,
Oʻzim xoqon,
Oʻzim sulton,
Sen taxti Sulaymonim,
Yolgʻizim,
Yagonam deymi,
Topingan koshonam deymi,
Oʻzing mening ulugʻlardan
Ulugʻimsan, Vatanim…

Shodon kunim gul otgan sen,
Chechak otgan izimga,
Nolon kunim yupatgan sen,
Yuzing bosib yuzimga.
Singlim deymi,
Onam deymi,
Hamdardu hamxonam deymi,
Oftobdan ham oʻzing mehri
Iligʻimsan, Vatanim.

Sen Mashrabsan,
Xalqda tumor,
Balxda dorga osilgan,
Navoiysan, shoh yonida
Faqirini duo qilgan.
Yassaviysan, meniki deb,
Koʻringan daʼvo qilgan,
Ming bir yogʻi ochilmagan
Qoʻrigʻimsan, Vatanim.

Sen Xoʻjandsan,
Chingizlarga
Darvozasin ochmagan,
Temur Malik orqasidan
Sirdaryoga sakragan,
Muqannasan qorachigʻi
Olovlarga sachragan,
Shiroqlarni koʻrgan choʻpon,
Choʻligʻimsan, Vatanim.

Kim Qashqarni qildi makon,
Kim Enasoy tomonda,
Jaloliddin – Kurdistonda,
Boburing – Hindistonda,
Bu qanday yuz qaroligʻ, deb
Yotarlar zimistonda,
Tarqab ketgan toʻqson olti
Urugʻimsan, Vatanim…

Oʻgʻlim desang osmonlarga
Gʻirot boʻlib uchgayman,
Chambil yurtda Alpomishga
Navkar boʻlib tushgayman,
Padarkushdan pana qilib
Ulugʻbeging quchgayman,
Gʻichir-gʻichir tishimdagi
Soʻligʻimsan, Vatanim…

Oʻtgan kuning – oʻtgan kundir,
Oʻz boshingga yetgan kun,
Qodiriyni bergan zamin,
Qodiriyni sotgan kun.
Qoʻlin bogʻlab,
Dilin dogʻlab,
Yetaklashib ketgan kun,
Voh bolam! deb aytolmagan
Dudugʻimsan, Vatanim.

Yoningda qon yigʻlagan bir
Shoiringga qarab qoʻy,
Gar Qoʻqonga yoʻling tushsa,
Detdomlarni soʻrab qoʻy.
Hech boʻlmasa Usmon xokin
Keltirmoqqa yarab qoʻy,
Olislarda qurib qolgan
Qudugʻimsan, Vatanim…

Sen – shoxlari osmonlarga
Tegib turgan chinorim,
Ota desam,
Oʻgʻlim deb,
Bosh egib turgan chinorim,
Qoʻynimdagi iftixorim,
Boʻynimdagi tumorim,
Oʻzing mening ulugʻlardan
Ulugʻimsan, Vatanim!

Tavsiya etamiz:  Lolag’izg’aldoq sheri

Jayron

Qon yigʻlatdi qaysi bagʻritosh,
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?
Oyogʻingga qoʻyib yotay bosh,
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?..

Yurak qoning toʻkilgan soʻqmoq,
Bagʻri alvon lolaqizgʻaldoq,
Senga toshlar otdi qay gumroh,
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?..

Zor yigʻlading buncha ham hayhot,
Menda ham bor sendagi sayyod…
Ey beozor, ey moʻmin jonzot,
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?..

Bu dunyoning nokaslari bor,
Ezgulikni koʻrolmaydilar.
Meni ham qon yigʻlatdi ular,
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?..

Labim bilan yarang silayman,
Senga dardi shifo tilayman,
Kel, tugʻishgan ogʻang boʻlay man.
Jayron, nega koʻzing toʻla yosh?..

Tavsiya etamiz:  Ona tilim sheri – Muhammad Yusuf

Biz baxtli boʻlamiz

Mayli-da, kimgadir
Yoqsa,
Yoqmasa,
Ularga qoʻshilib
Yigʻlasharmidik.
Biz baxtli boʻlamiz
Xudo xohlasa,
Xudo xohlamasa
Uchrasharmidik…

Rayhon hidlaringni
Yoʻllarimga sep,
Kut meni,
Har oqshom,
Koʻkka oy chiqqan.
Faqat,
Yigʻlamagin,
Gunohim ne deb,
Aybing –
Onang seni
Chiroyli tuqqan!..

Menga
Bir tabassum
Hadya et, ey yor,
Nur tomsin
Lablaring
Sohillaridan.
Oʻzing ayt,
Senday qiz
Yana qayda bor,
Kipriklari uzun
Kokillaridan?..

Iymanib yashama
Xayol pinjida,
Yoyil,
Yayra jonim,
Oʻrtanma gʻamda.
Gʻiybatlarga chida,
Tuhmatga chida,
Sen bittasan, axir,
Yorugʻ olamda.

Men esa
Oshigʻing sening –
Eng gʻarib.
Tundan soʻz
Qarz olib,
Tongga tutguvchi.
Sening yoningda ham
Seni axtarib,
Sening yoningda ham
Seni kutguvchi.

Ista,
Tiz choʻkaman
Hozir oldingda.
Sevdim,
Sevganimdan
Uyalmoq nechun.
Barcha farishtalar
Sening qalbingda
Ijarada turgan
Qizlar men uchun!..

Biz baxtli boʻlamiz
Xudo xohlasa,
Xudo xohlamasa,
Uchrasharmidik?!

Onamga xat

Men sizni o’ylayman shomu saharda,
Ona, sog’insam ham bora olamayman,
Tunlari charog’on shunday shaharda
Hech kimga ko’nglimni yora olmayman.

Men siz aytgandayin hammani sevdim,
Hammaga ishondim, mana oqibat:
O’z do’stim uyiga ko’mildi sevgim,
Kun bo’lib ko’ksimni kuydirdi nafrat.

Boshimdan o’tgani ko’kka ham ayon,
Yulduzlar qiqirlab kular oqbadan:
Men – zangor yaylovda olis, bepoyon,
Uyuridan ajrab qolgan qulunman…

Mana, men ketyapman tosh yo’lda ko’zim,
Qadamim moshinlar yo’rg’asiga mos.
Yig’lasam yupatib o’zimni o’zim,
Pishqirib qo’yaman toychoqlarga xos.

Va sizni o’ylayman shomu saharda,
Ona, sog’insam ham bora olmasman.
Tunlari charog’on shunday shaharda
Hech kimga ko’nglimni yora olmasman…

Ha, sevgi haqida. U dilga ne zeb,
Kuyinmang, ne iloj qilmasa nasib,
Baxtimga hamisha Siz sog’ bo’ling deb,
Sog’ingan o’g’lingiz – Muhammad Yusuf.

Ona tilim

Garchi zug’um qilganlarni yoqtirmadim,
She’r yozdimu bo’lak ishni qotirmadim.
Tilim turib o’z tilimda gapirmadim,
Bir eslasam eziladi bag’ri-dilim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.

Onam «erkam» deb quchganda tunlar yarim,
Erkim yo’q deb zirqirardi bir joylarim,
Parovozni hansiratgan bug’doylarim,
Oltinlarim, ma’danlarim, ipaklarim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.

Kimlar uchun biz edik bir badaviylar,
O’zbekni qon qaqshatganni uzbek siylar,
Holimizni qon kuzatdi Yassaviylar,
Topganimiz handalakdek tilim-tilim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.

Kimdir mayda millat bo’ldi, kimdir katta,
Katta millat — Afandisi yo’kdir hatto,
Biz piyoda, biz boqqanlar yurdi otda,
Zulm o’tsa faqat sendan o’tdi zulm,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.

Sen bo’lmasang nima bizga sillik she’rlar,
Bu dunyoda tili yo’kda dil yo’q derlar,
Bahoing-ku berib ketgan Alisherlar,
Yuragimning to’ridagi so’lmas gulim,
Ona tilim, kechir meni, ona tilim.

Bir qarasam har shevangda ming jilolar
Har novdangda, har mevangda ming jilolar.
Qodiriylar, Cho’lponlar-u, Abdullolar,
Sening qaytgan kuning men tug’ilgan yilim,
Ona tilim, ey muqaddas Ona tilim.

Tavsiya etamiz: Men sevgan shoir mavzusida insho. Muhammad Yusuf haqida insho

Samarqand

Samarqandga borsam men agar,
Ulug’bekni ko’rib qaytaman.
U qon yig’lab tu pap har safar:
Men dardimni kimga aytaman?..

Bag’rimda bo’y yetgan bo’z bolam,
Mergan bolam, lochin ko’z bolam,
Bo’g’zimga tig’ urgan o’z bolam…
Men dardimni kimga aytaman.

Sezmay qoldim. O’shanda chog’im,
Yulduzlarda ekan nigohim.
Bilmadim ne edi gunohim…
Men dardimni kimga aytaman.

Qancha g’amga botmagan edim,
Kdncha og’u yutmagan edim…
O’z bolamdan kutmagan edim…
Men dardimni kimga aytaman.

Tanim muzlab, goh tosh qotaman,
Men shoh emas, axir, otaman.
Go’rimda ham o’ylab yotaman,
Men dardimni kimga aytaman?..

Samarqandga borsam men agar,
Ulug’bekni ko’rmay kelmayman.
U menga qon yig’lar har safar,
Men dardimni kimga aytaman!

Tavsiya etamiz: Muhammad Yusuf tavalludiga atab tadbir ssenariylar to’plami

Mening dardim

Tuzalmaydi dardim mening,
O’lsam kerak.
Tuproq bilan og’a-ini
Bo’lsam kerak.

O’lim nima? Bu ham bitta
Sayr, Ona.
O’g’ling qaro yerga ketdi,
Xayr ona…

Tuzalmas bu dardim mening,
Umidim yo’q.
Xira shamdek ko’zlarimda
So’nmoqda cho’g’.

Cho’g’ nimadir? Cho’g’ ham tutab,
Kul bo’ladi.
Inson bir kun o’z mayliga
Qul bo’ladi…

Yuragimni tamom qildim,
Yig’layverib.
Huzurimda ajal turar,
Qoshin kerib.

Men hayotda o’limga tik
Boqib o’sdim…
Qani menga atalgan joy,
Ketdik, do’stim!

Xavotir

Qo’rqaman, ertaga men o’lib ketsam,
Yotar bo’lsam qumga botib ko’zlarim,
Ko’nglimni ko’chkiday bosadi bir g’am –
Yig’lashni ham bilmas mening qizlarim…

Eng yaqin do’stlarim g’iybatim qilar,
Eng zaif dushmanim ustimdan kular.
Ular-ku, ne qilsa o’zlari bilar,
Yig’lashni ham bilmas mening qizlarim…

Shoir o’lsa kim ham kuyinar deysiz,
Madhiyaboz hozir suvarakday ko’p.
Ular misli qishda tarnovdagi muz,
Barmoq tegsa yerga to’kilar to’p-to’p…

Tildan qolsam ko’zda qotib yoshlarim,
Ko’nglimdan boshqa bor axir, ne zarim?
Yerlarga egilgan kuni boshlarim,
Yig’lashni ham bilmas mening qizlarim…

Ular yosh. O’limdan qo’rqaman yomon,
Chunki, dardiga hech quloq solmadim.
Qabrimning ustida yig’lasin debon,
Qizlarim ko’zyoshin asray olmadim!

Ona tilim sheri – Muhammad Yusuf

Sevgi bu…

Sevmoq bu –
Kechirmoq degani asli,
Toki bu dunyoda quyosh bor, gul bor.
Yalpizlar gullagan shu bahor fasli,
Sodiq hamdam bo’lgin sen menga, dilbar.

G’iybatlar tingladim, aylandi boshim,
Ho’l tuproq kuydirdi tovonlarimni,
Va mana men uyda ko’nglimni yulqib
Ko’mdim beor do’stdek gumonlarimni.

O’ylar suraverdim kechalar tanho,
Goho, jiqqa yoshga to’lganda ko’zim.
Va seni sevmoqdan oldin bir kuni
Dildan sevib qoldim o’zimni o’zim…

Sevmoq bu – o’zingni anglamoq asli,
Toki zamin aro quyosh bor, gul bor.
Rayhonga ko’milgan shu bahor fasli,
Sadoqatli yor bo’l sen menga, dilbar.

Sevgilim, men seni sevaman, tamom,
G’amgin ko’zing, hadik to’la ko’zingni.
Sevmoq bu – kunda bir ko’rmoq baxtidir
Ozg’in qo’llaringni, sepkil yuzingni…

M.Yusuf hayoti va ijodi

Muhammad Yusuf ona haqida sherlari

Iqror

O, ota makonim.
Onajon o’lkam,
O’zbekiston, jonim to’shay soyangga.
Senday mehribon yo’q,
Seningdek ko’rkam.
Rimni alishmasman bedapoyangta.

Bir go’sha suv bo’lsa, bir go’sha qirlar,
Qancha yurtni ko’rdim, qancha taqdirlar.
Qayga borsam suyab, boshni tik tut deb,
Tog’laring ortimdan ergashib yurar.

Ko’rdim suluvlarning eng faranglarin.
YO xudbinman men yo bir sodda kasman men –
Parijning eng go’zal restoranlarin,
Bitta tandiringga alishmasman men.

Na gapga ko’nayin,
Na til bilayin,
Ko’zdan uyqu qochdi, dildan halovat —
Uch kunda sog’insam nima qilayin,
Chala qolar bo’ldi hamma sayohat.

Bildimki, baridan ulug’im o’zing,
Bildimki, yaqini shu tuproq menga.
Bahorda Baxmalda tug’ilgan qo’zing,
Arab ohusidan azizroq menga.

Sen bilan o’tgan har kun bayram — bazm,
Sensiz bir on qolsam vahmim keladi.
Seni bilganlarga qilaman ta’zim,
Seni bilmaslarga rahmim keladi.

Lolag’izg’aldoq sheri

A.Oripov she’rlari to’plami

Manba