Xurshid Davron she’rlari to’plami. SHASHMAQOM
Tilla uzuk ko’zida yotgan
Zaharsan sen –
Totdim, bilaman.
Sen xanjarsan, ko’ksimga botgan –
Sug’urib olsalar,
o’laman.
* * *
O’z-o’zidan ko’zimga
Yugurib kelmoqda yosh –
Qir-dala o’rtasida
Qadim nomsiz qabrtosh…
Uning quyosh qaritgan,
Yillar gardin ro’moli
Bosib yotgan toshida
O’rmalaydi chumoli.
Kimning qabri?
Bilmayman.
Chekurman lekin firoq –
Olislarda, oh tortsam,
Yangrar momaqaldiroq.
O’tlar yashil, beg’ubor,
Chuchmomalar sap-sariq.
Qorlar erib to’lgandir
Jarliklar misli ariq.
Qir-dala o’rtasida
Qadim nomsiz qabrtosh,
O’z-o’zidan ko’zimga
Yugurib kelmoqda yosh.
TAVSIYA ETAMIZ : BIOGRAFIYASI
BU QIZIQ : X.DAVRON VATAN HAQIDA SHE’RLARI
SARATON
Bir daraxt bor hovlida,
Yolg’iz.
Men ham uning oldida
Yolg’iz.
Bulut suzar falakda
Yolg’iz.
Quyosh porlaydi ko’kda.
Yolg’iz.
Bir qush qo’nar daraxtga.
Yolg’iz.
O’tiradi shoh misol taxtga
Yolg’iz.
Qushning kuyi yangraydi.
Yolg’iz.
Daraxtga, men, ko’k, quyosh va qush
Yolg’iz.
BITIK
Qo’llarimga qaraysan – nimjon.
Nimjon deysan xuddi qush kabi.
Ishon, yulduz so’nsa to’satdan,
Bu qo’llarim yulduz yondirar.
Agar toshga aylansa shamol,
Bu qo’llarim uni uyg’otar.
BAXTSIZLIK
Uyga qaytdi yarim kechada,
Yonar edi dahlizda chiroq.
Uxlar edi xotini… Biroq,
Erkak alam tuydi ichida.
Keyin borib qozonga boqdi,
Bo’m-bo’sh edi sovuq qozon ham.
Katta uyda chiroqni yoqdi,
Ammo tuydi ichida alam.
So’ng eshikni sekin ochdi-yu,
Malham izlab nolalariga,
Uzoq boqib turdi xotirjam
Uxlab yotgan bolalariga.
Uyga qaytdi yarim kechada,
Uxlar edi xotini biroq,
U tonggacha uxlolmay yotdi,
Tongga qadar o’chmadi chiroq.
QAYG’U
Qo’shnimning bolasi ariqda cho’kdi.
Endi u mozorda kichkina qabr.
Qancha yoshi bo’lsa, barini to’kdi
Otasin ko’ksida qolmadi sabr.
Men uni ovutdim, ovutolmadim,
Qo’shilib yig’ladim… Mana, tong otib,
Atrof yorug’ tortar, ikkilamiz jim,
Beso’z o’tiribmiz tosh kabi qotib.
U menga qaramay to’satdan dedi:
“Ayt, qachon mizg’uvdim bugun kechasi,
Tush ko’rdim… Hammayoq faqat suv emish,
Suvdan chiqib turar emish qo’lchasi…”
SHOIR UCHUN ERTAK
Har bir shoir ortidan ilon
Sudralgancha borar izma-iz,
Qotillarning qo’llarisimon,
Sovuq, g’addor misli yolmog’iz.
Shoir SO’Zdan qo’rqsa mabodo,
YO ortiga chekinsa nogoh,
YO ortiga boqsa, o’sha on
Uni yamlab yutadi ilon.
Chekinmasa, qo’rqmasa shoir,
Dadil boqsa yog’iyga – inon,
Umidini uzmay bari bir
Boraverar ortidan ilon.
TAVSIYA ETAMIZ : BIOGRAFIYASI
BU QIZIQ : X.DAVRON VATAN HAQIDA SHE’RLARI
YOVVOYI O’TLAR ARO
Yovvoyi o’tlar aro
Kezar boshyalang odam.
Dilida mungli navo,
Ko’zida bir daryo g’am.
Yovvoyi o’tlar aro
Ovunch izlab yurar u,
Har chechakning boshida
O’yga botib turar u.
Yovvoyi o’tlar aro
Diliga qaytar quvonch.
Zulqarnayndek boqadi
— Bu dunyoga ko’zi och.
Chalqancha yotib uzoq
Niliy ko’kka tikilar,
Ko’zlariga dunyoning
Bor nurlari to’kilar.
Qaytarkan,
Dilin chorlab
Yongach ko’k chiroqlari,
Ko’ylagida qon kabi
Porlar lola dog’lari…
SHE’R YOZGANDA…
Qog’ozning qorlarini
Eritaman nafasim bilan,
Unib ko’zga ko’rina boshlar
Qora rangli chechaklar birdan.
KAPALAK
Gul bargini shabada uzdi…
* * *
Yer emas birlashtirgan,
Yurakdagi qayg’udir.
O’lim emas o’ldirgan,
O’ldirguvchi uyqudir!
KAMPIR HAQIDA SHE’R
Tongda jo’nar bozorga
Dili to’la alamga,
Dili to’la ozorga
Hech kimi yo’q bu kampir.
Uch-to’rt hovuch qurt yegan
Olmasini uyadi
Va kechgacha saraton
Oftobida kuyadi.
Hech kim unga qaramas,
Qaramas olmasiga,
Odamlarga boqar u
Boqqandek bolasiga.
Ba’zilar to’qnasharkan
Nogoh kampir ko’ziga,
Chidolmasdan, qayrilib
Keta boshlar iziga.
Hech kimni yaqinlatmas
Ko’zidagi dard-alam,
Mo’ltirab aytsa ham-ki:
“Olmamdan oling, bolam…”
Shomda uyiga qaytar
Ko’tarib olmasini,
Ko’zidagi alamni,
Dildagi nolasini.
Ammo subhi azonda
Dili to’la ozorga,
Hech kimi yo’q bu kampir
Yana jo’nar bozorga…
BASYO KITOBINING VARAQLARIDA
Basyo kitobining varaqlarida
Sarg’aygan yaproqlar, alvon yaproqlar,
Qadim ibodatgoh… Undan narida
Toqqa o’rmalagan daydi so’qmoqlar.
Ulardan tepada,
Tog’lar boshida
Qor bosgan qoyalar oqarib turar.
Hassaga suyangan sochi oq darvish
Izlab topolmagan olxo’ri gullar.
Va sovuq gullarning duri osilgan
Novdada yolg’iz bir qarg’a o’ltirar.
U chechaklari qor ostida so’lgan
Vodiylar tomonga loqayd mo’ltirar…
SHOMIL
Madinada yotibdi Shomil,
Madinada yotibdi bedor.
Qabr ichidan baqirar: “Kim bor,
Uzatsang-chi, qo’lingni, g’ofil!”
Arab qumi qabrtoshdagi
Yozuvni goh ko’mar, goh ochar.
Qabr uzra doira yasab
Erk qushlari – burgutlar uchar.
Qilich ushlab o’rgangan qo’llar
Timirskilar qabr ichini.
Tushga kirar tog’dagi yo’llar,
Ko’rar qorli tog’lar uchini.
Shamol Xunzax bog’chalaridan
Olib kelar olular isin
Va Dog’iston tog’laridagi
Qorlar bilan sovutar ko’ksin.
O’n sakkizta yarasi emas,
Dili og’rir,
Zirqirab og’rir.
Ko’ksin ezgan qabr toshimas,
Armon toshi…
U tog’dan og’ir.
Yuz bir zabon,
Yuz bir lahjada
So’zlashadi Dog’iston, biroq
Shomil tilin unutgan erlar
Bu o’lkada hammadan ko’proq.
O’z yurtida nomi xor bo’lib,
O’z yurtiga bo’lganicha zor,
Madinada yotibdi Shomil,
Madinada yotibdi bedor.
Arab qumi qabrtoshdagi
Yozuvni goh ochar, goh ko’mar.
Goho oyning uchiga kelib
Orom uchun burgutlar qo’nar…
TAVSIYA ETAMIZ : BIOGRAFIYASI
BU QIZIQ : X.DAVRON VATAN HAQIDA SHE’RLARI
Xurshid Davron she’rlari to’plami. BOTIR QONI VA DAHO SO’ZI
Bobur qalamining uchida turgan,
Qayg’uga nom topgan bir tomchi siyoh,
Erk uchun janggohda Tarobiy to’kkan
Qonning tomchisidek erur bebaho.
SHOIR
Sahro o’rtasida kema yasagan
Nuh payg’ambar kabi yashayman.
OLIS-OLIS TOG’LAR TOMONDA
Olis-olis tog’lar tomonda
Qo’zg’almoqda kuzak bo’roni
Va hademay cheksiz osmonda
Paydo bo’lar uning suroni.
Pechakgulning novdalaridan
Yaproqlari to’kilib bo’ldi.
Chechak bog’lar,
Za’faron bog’lar
Xazonlarning ohiga to’ldi.
Qirovlarga aylanar shabnam,
Oy gardishsiz chiqmas falakka.
O’z-o’zimni tayyorlab men ham
Sig’inaman yolg’iz yurakka.
Uni-da men ochdim dardlarga,
Qutqaradi dilni faqat g’am.
G’am yor bo’lar faqat mardlarga,
Ular g’amni ko’rmaslar baham.
“BOBURNOMA”GA BIR NIGOH
Sher ohuni quvib yetar,
“Qars” sinadi ohu bo’yni,
Ohuning qonin ichib,
Ohuning go’shtini yeb
Sher ohuga aylanar,
Changalzor tomon qochar…
Ovchi o’q uzadi:
“U-u-u-u-u-u!”
UXLANGLAR, UYG’ONING!
“Uxlanglar, uyg’oning…” –
Shivirlar tun aro sham.
Dast uyg’onib qarasam
Oqib yotibdi qonim…
Uyg’onib qarasang-chi,
Uyg’otib qarasang-chi…
Achchiq ko’zyosh. Qora qon.
Qonga bo’yalgan qamchi.
Beton zindon. Ko’r qo’rquv.
Oq tuz sepilgan kunda…
Uyqudan uyg’oning, huv,
Qolib ketmangiz tunda…
KUZ SURATI
Yana sokin chorbog’lar aro
Yomg’ir yog’ar shitir-shitirlab,
Yana mening qulog’imga g’am
Nimanidir aytar shivirlab.
Yana tiniq tortar o’ylarim,
Xuddi qamish shovillashidek,
Yana dilda jo’shdar kuylarim,
Xazonlarning lovillashidek.
Qora tortgan dala so’ngida
Zo’rg’a bosib bujur titrog’in,
Qari chinor duolar o’qib
Ko’mayotir so’nggi yaprog’in…
T. QOSIMBEKOVNING
“SINGAN QILICH” KITOBIGA BITIK
Tundan qo’rqma!
Tunni ich!
Va mag’rur boq saharga.
Singan bo’lsa gar qilich,
Aylanur u xanjarga.
YULDUZ
Do’stimni chaqirsam,
Qaramay ketdi –
Bir daraxt yonimda chayqaldi notinch.
Tovushim ko’kdagi yulduzga yetdi,
Qonimda uyg’ondi eng so’nggi ilinj.
Dardimni aytsaydim, degandim, biroq
Do’stimni chaqirsam, qaramay ketdi.
Men uyga qaytdimu, yondirdim chiroq,
Dunyo sokin edi,
Dunyo tinch edi.
Chiroqqa termilib o’ylarga botsam,
Qoshimga g’amlarning barchasi qaytdi.
Chiroqni o’chirmay uxlamay yotsam,
Chirog’im yulduzning so’zini aytdi…
YAPROQ UCHIB TUSHDI
Yaproq uchib tushdi daraxtdan,
Ammo yerga tushmasdan uchdi.
Ayrilgandek muqaddas taxtdan
Nahot uni alamlar quchdi?
Hoy, sen yaproq,
Qayga ucharsan
Qaramasdan bo’ronu-qorga?
Tovush chiqdi bo’ron ichidan,
Shivirladi yaproq: “Bahorga…”
Xurshid Davron she’rlari to’plami yoqqan bo’lsa sizlarga
TAVSIYA ETAMIZ : BIOGRAFIYASI
BU QIZIQ : X.DAVRON VATAN HAQIDA SHE’RLARI