Turdi Farogโiy gโazallari toโplami. Turdi Farogโiy tarjimai holi.
Turdi Farogiy gโazallari
Tavsiya etamiz : T.Farogโiy hayoti va ijodi >>
Turdi Farogโiy gโazallari toโplami:
GโAZALLAR
Tor koโngulluk beklar, man-man demang, kenglik qiling,
Toโqson ikkn bori oโzbak yurtidur, tenglik qiling.
Birni qipchoqu xitoyu, birni yuz, nayman demang,
Qirqu Yuz, Ming son boโlub bir jon oyinlik qiling.
Bir yaqodin bosh chiqorib, barcha bir toโngโa kirib,
Bir oโngurluk, bir tirizlik, bir yaqo, yenglik qiling.
Qim qoโyubdur, uhdayi oโz mulkungizdin chiqmayin,
Ikki, uch, toโrt daโvosin etmakni koโtahlik qiling.
Mardlar maydon chekib, rangin koโtarib zaxmlar,
Sizga yoโq, ul javharu yuzga upo-englik qiling.
* * *
Bir sari azm ayla, joyi nomusulmondur bu mulk,
Fitnai avbosh, zulmu kufru tugโyondur bu mulk.
Bir kalima hurmatidin lek islom oti bor,
Mutlaqo kirdori xayli kofiristondur bu mulk.
Dur ahdu tang chashmu besaru yaโjuj vazโ,
Muxtalif mazhab guruhi oโzbakistondur bu mulk.
Naqdi jon bersang topilmas istasang bir zarra aysh,
Mshnatu anduhni soโrsang, farovondur bu mulk.
Joyi islomu musulmonligโ, Farogโiy, istama,
Poytaxti kishvari Subhonqulixondur bu mulk.
* * *
Kuyar til shammai gar holatimdin aylasam taqrir,
Giribon chok oโlur etsa qalam dardi dilim tahrir.
Shabi hijroniming poyoni tay oโlmaz, toyiri gardum
Mahu xurshed oโlub ikki qanoti aylasa shabgir.
Tului subhdin navmed, ming tunlar yaqo yirtib,
Savodi shomi gโamdin sori baxtim xomai taqdir.
Tavsiya etamiz : T.Farogโiy hayoti va ijodi >>
Turdi Farogโiy gโazallari toโplami.
* * *
Tanaโumning nadomatsiz, tamoshoning talahhufsuz,
Jahon istab yururda koโrmadim bir tan taassufsiz.
Haqiqatbingadur juzvu kulu har zarra bir xurshed,
Guharni bilma xoli qatradin,. har chahni Yusufsiz.
Tafakkur vartasinda mahv oโlub kirdim jahon sori,
Harifi topmadim olamda yoโqluqdin takallufsiz.
Boshima bir koโhi gโam bir ot kohu yemndin,
Bir koโngul yuz pora yoโqloโq zaโfi vahmu biymidin.
Qad bukub, boโynum egib, tegdi oyoqlarga boshim,
Ahli dunyo poyboโsi xizmatu taโzimidin.
Dilโkabobim, qonโsharobim, ashki hasrat โ nuqli bazm,
Yetti qassomi azalning xizmati tanโimidin.
* * *
Qatrayam nochiz, ammo zoti qulzum Turdiman,
Kelturan amvojgโa bahri talotum Turdiman,
Qirq, Yuz, Ming aqrabolar etdilar mandin nufur,
Ne balo, baxti qaroyu tolii shum Turdiman.
Rishtadek ming pechu tob chashmi soโzondin utar,
Bovujudi eโtibori chashmi mardum Turdiman.
* * *
Turkona xirom ayladi ul shoโxi diloro,
Dil mulkini bir goโshai chashm ayladi yagโmo.
Tufrogโda jon bitsa ravodur, na ajab gul,
Choโx sarvi sihi etdi nihon koโzlari shahlo.
Har qanda gโami doโsti dilporani istar,
To subh, yaqo yirtmadi mehr oโlmadi paydo.
* * *
Oโzbak* oโgโli oโqusa tafsir ila mishkotni,
Roโz savmu shab qiyom afzun etib tootni.
Yetsa toroji havodis, jamโ oโlub avbosha der:
ยซSahmgin solib suron ur, molin olgโil sortniยป.
Bir piyoda koโrsa shatranji bisoti dahrda
Zulmu javr aylar muxayyo, soz etib luchmotni.
Der: ยซQachon oโz shavqim ila muโtakif masjiddaman,
Iltizom ettim bu ish nochor yoโqdin otniยป.
________________
* Shoir bu termin ostida koโchmanchi harbiy โ feodallarni nazarda tutadi,
* * *
Musulmon bilma aslo hech mazhab yoโlida oโzbak,
Bularning kufrigโa bil-ittifoqi jumla yoโqdur shak.
Ne mazhab, qayei din oโz mulkin oโzi xarob etgay?
Erurlar mufsidul-arz az azal bu firqai badrak.
Atolur hoji kofir Makka borib haj qilib kelsa,
K-i hargiz oโzga boโlmas haq yoโlin yurgan bilai eshshak.
Koโrub zohirda oni shayxu soโfi eโtiqod etma,
Kirib masjidga chiqmak birla quymas goโng yemakni sak.
Tavsiya etamiz : T.Farogโiy hayoti va ijodi >>
Turdi Farogโiy gโazallari toโplami.
OT VA INโOMNING KECHIKISHI HAQIDA
Ayo miri valiniamiyi kiromi ot inโomi,
Yuzini koโrmaga hasratda boโldum eshitib nomi.
Ne yolgโuz ot edi ummid yuz inโom, ihsondin,
Ki nobuda xayoli shahdgโa shirin edib komi.
Ne gardiga yetishdim, ne boqib koโrdim qarosini,
Samandi umrdin, bodi nafasdin tez ekan gomi.
Bila olmon bu duldul raxshi Rustam yo parizodi,
Ki odam oโgโliga rom oโlmagan, ne yerda oromi?
Sharofat adlu ihson, bovujudi kasrati kufri,
Qolib Noโshirvon Hotamning olamda neku nomi.
Hazora qalโasinda jamโi xosu om arosida,
Zaboni purdurar boringdin eshitdim bu paygโomi.
Oโshal tarixdin oโn oy oโtub yilga qadam qoโydi.
Ki ne ogโozini bildim yaqin, maโlum anjomi.
Meni(ng) ozoda boshimni giriftori tamaโ qilding,
Mudomat bermas oโlsang nega berding vaโdai xomi?
Necha yeldim, yugurdum boโlmadi xosiyati maโlum,
Quruq ovozai inโomi mahzu ot badnomi.
MUXAMMASLAR
Yod mandin kim berur: yaxshi zamonlar koโrdiman,
Rind sarxayliyu xush ayshi damodam surdiman,
Halqai ushshoqda bazmu majolis qurdiman,
Mushti xokam davru davronlar(ni lekin) koโrdiman,
Xush dimogโ etgan mayi sofi hariflar durdiman.
Qilmadim shukronai, soldurdi tufroq oshima,
Qolmadi juz dardu gโam hamdam, musohib qoshima,
Xaq oโzi rahm aylagโay ohi sahar koโz yoshima,
Tafriqa toshini yogโdurdi zamona boshima,
Xonumon ovora selobi havodis surdiman.
Nozili hukmi qazo hech kim radu manโ etmadi,
Barcha boโyniga solan bu rishtayi qatโ etmadi,
Adli hole topmadim boshdin balo dafโ etmadi,
Kulfati gโurbatni turluk sunnati rafโ etmadi,
Xoru beqadramki mundin otinib, jabrandiman.
Voqife yoโq, bu musofirligโda mandin ne oโtar.
Baski yuz koโyi bila roโzi kelib, roโzi ketar,
Uzmagโay mundin baloyu boโlmagay mundin batar,
Aqrabolar suhbatimdin or etar, qoshin chatar,
Salb dillarda, nazarlarda karih siprindiman.
Yaxshi vaqtlar yod etib (undin ketib, mundin qolib),
Harza tifli ashkdek ayni nazarlardin solib,
Nosara dirham sifatliq rad qilib, qoโlga olib,
Dasta farsuda, yuzi qaytib, oyoqlarda qolib,
Koโhna tigโi tah-batah gโam zangi tutgโon kundiman.
Oh bu umri kiromi sarfi gโaflat ayladim,
Gโussai behuda asbobi nadomat ayladim,
Bilmadim oโz aybimi xalqqa mazammat ayladim,
Shukr shahdin bilmadim, kufroni neโmat ayladim,
Zahmi nishi roโzgor ahlini talxu tundiman.
Hukm jori, soโz qabuli, bir duri dargoโsh edim,
Ahli davlatlar bilan yoru harif, hamdoโsh edim,
Hoy-hoyi bazmlarda shahd noโsho-nush edim,
Xush zamonlar Yuz qazoni boshida sarjush edim,
Bu zamon yavgโon qozon ostida qolgโon yundiman.
Charxi dun qildi manga javru jafolar behisob,
Gardishi davron berur har lahza yuz ming pechutob,
Har sori yeldim-yugurdim suv sonib mavji sarob.
Tashna lab, gardi kudurat zeri poyinda xarob,
Bahri davlatdin yiroq gardan shikasta moโndiman.
Kasrati yoโqluq, tamaโ kettirdi qadru qiymatim,
Yuz sarigโliq yerga urdi obroโyu izzatim,
Gโayrdin izhori matlab ayladi dun fitratim,
Aql zoyil, umr kam, besh oโldi, dardu mehnatim,
Davlat urgan pushti poyu, baxti (qaro suprindiman).
Man kimam, gumnomu nokomu jahon ovorai,
Diyda namnoku giribon choku bagโri porai,
Noqabuli marhami, nosur bitmas yorai,
Bekasi, mushti xasi, bir bandai bechorai,
Sobiram, rozi qazo, tiyri balogโa koโndiman.
Xeshman, darvish miskin, mustahiq devonadin,
Bahramand et iltifotu himmati mardonadin,
San turub loyiqmidur, qilmoq, tamaโ begonadin,
Qiblagoho, mandin ikroh etma yer mayxonadin,
Jush pur xum sof maysan, man gโuboru durdiman.
Yuz farozidin ozib, tushdum nishibi qirqqa,
Xavfu biymu vahm arosinda qaribi qirqqa,
Dona deb pobast oโlub, domi firibi qirqqa,
Voy, yuz ming voy, yuz boโldim firibi qirqqa,
Hokimi Dizzax mutiu payravi jurqundiman.
* * *
Davri umrimda balo bogโlab, qazo payvasta saf,
Sobiram, rozi rusumi payravi ahli salaf,
Shokiram, koniโ dami yoโqluq takalluf bartaraf,
Keldi iyd, obilai gโam jinsi hozir naqd kaf,
Kulbai ehzonima soโzi jigardin boโyi taf.
Roโzi avval dardu gโamdin xilqati obu gilim,
Pora-pora bagโrimu qondin yarotilgโon dilim,
Rohi selobi havodisga maqomim, manzilim,
Hech yoโq gโayri pushaymonliqdin oโzga hosilim,
Umrni gโaflatda etgan, moli gโoratgโa talaf.
Raxnai devori tandin umr raxshin sakratib,
Tezravi bodi nafasdin gohi koโz yumdum oโtub,
Gโarq oโldum domani behosili sohil boโlub,
Qatrai naysoni selobi sirishkimdin yutub,
Ayladim quti koโngul bahrinda monandi sadaf.
Ne oyoq, ne boshigโa yetdim, saropo istadim,
Qoldim ikki yoโlning oโrtasida hamro istadim,
Bazm bir sargarm hoy-hoyi urdo istadim,
Halqai doirai ushshoqda jo istadim,
Aydilar: qaddingni chang et, poโsti jismingni daf.
Resha-resha poy istidloldindur domanim,
Oh betaโsir faryodu figโonim, shevanim,
Kasrati zaโf etdi jismi notavon parvizanim,
Un-un oโldi ustuxon, hech yerda yetishmas unim,
Tigโi ohimdin labi xohishgarim oโldi asaf.
Oh bu hasrat asosi koโhna koxi besukun,
Vodiyi dorul-gโururu maskani makru fusun,
Hech bildingmu na eltdilar kelib sandin burun,
Qoโymagโil omodai tonglogโa, sarf etgil bukun,
Molu dunyodur nasibi vorisu yokim talaf.
Turdi Farogโiy gโazallari toโplami.
* * *
Joyi osoyish emas hech kima bu qoโhna ravoq
Yogโdirur boshimiza sangi jafo, gardi firoq
Yoโqolib rasmi vafo boโldi hama boshu oyoq
Mulkdin adlu karam ketdi kelib kiynu nifoq
Yaxshiliq qilma tamaโ zulm ila toโldi ofoq.
Fitnai shoโr hama ruoโila maskun tutdi
Xoโblar masnadini sifla bilan dun tutdi.
Tahbatah koโnglumi bu fikr bila xun tutti
Joyi shohbozlari qargโau quzgโun tutti
Hamnishin oโlgโali shunqor ila doim yapaloq.
Shoh hambazm oโlub hojasarolar bila yor
Hukmi bir aks surub boโldi yomonlar sardor
Xor oโlub olimu rindu fuzalo birla kibor
Koโringiz yurtni ishi topti na yerlarga qaror
Xon jilavini iki um valadga berib boโldi inoq.
Ixtiyorin barining qavligโa baydat olgโay
Har biri aysh ila qonun tanaโum cholgโay
Mulkni niyku badi maslahatining qilgโay
Odami zodalari qadrini qaydan bilgโay
Bari nokas barisi xodimi idris toโqmoq.
Fuqaro boshigโa yetdi bu aqlsiz shumlar
Hamdami shoh boโlub ahli tahakkum bumlar
Qani bir er chiqib aylasa maโdum humlar
Yurtni boshini chaynab yedi bu bedumlar
Solsa bu ahmaq guhxoโrlari boโyniga tuzoq.
Shoxliq uldur oni hukmu soโzi bir kerak
Adl bobimi qurub rost nishon tiyr kerak
Rostrav, dini durust peshasi tadbir kerak
Ne muhannas sifatu suvrati tagโyir kerak
Suvrati mardu xotundek yasatib qoshu qaboq.
Na adolat bor ul shohda oโlgโay loโli zoy
Hamdami boyloqu kengash begisi hojasaroy
Mardligโ yoโqtur angakim qarasang sar topoy
Shohning xizmatin etib tuzadur sikkizi oy
Toshkand mulkida olgโor yotar ochu qashoq.
Qani bir xisravi odilki, anga dod etsam
Soโrsa ahvolni gโam xirmanining bod etsam
Domi mehnatkadadin koโnglimi ozod etsam
Bu buzulgโan dili vayronami obod etsam
Aylasam boโsi adab shoha kuyub qaydi oyoq.
Ey yuzi qora, koโzi koโr, qulogโi kar beglar
Bilingiz bu soโzimi pandi sarosar, beglar
Aylangiz payravi sharโi payambar, beglar
Sizga darkor bu yurt, ey gala zanglar, beglar
Bu qadim naql erur: el rabotu toโra qoโnoq.
Yedingiz barchangiz itdek fuqaroning etini
Gโasb ila molin olib qoโymadingizlar bitini
Qamchilar dogโi solib boโyniga, tilib betini
Yordingiz zahrasini ichidin olib oโtini
Boโlmadi bu kam raโiyyat boshidin hech tayoq.
Yetmadim hech bira bu qofiya paymoligโdin
Dod, yuz dod gโaribligโ, gโami tanholigโdin
Koโrmadim manfaate behuda savdoligโdin
Yoโq soโqqa boshimdin oโzga manga dunyoligโdin
Kosh, ul gโari zanlar solsa quruq soโzga quloq.
* * *
Tor koโngullik beklar, manman demang, kenglik qiling
Toโqson ikki bovli oโzbek yurtidur, tenglik qiling.
Birni qipchoqu xitou, birni yuz, nayman demang,
Qirqu yuz, ming son boโlib bir jon oyinlik qiling.
Tavsiya etamiz : T.Farogโiy hayoti va ijodi >>
Boshqa arboblar gโazallar va sheโrlar >>