Muqumiy sheโrlari. Muqimiy ijod yoโli.
EY, YORI JONIM
Oshiq boโlibman, ey yori jonim,
Vaslingni izlab, yoโqdur majolim.
Bir yoโqlamaysan kuygan qulingni,
Koโzlari jallod, nozik niholim.
Rahm ayla manga, ey bagโri qattiq,
Diydam toโla qon, ey shoโxi zolim.
Lab tashnalarga ayla nazora,
Qaddi chu shamshod qoshi hilolim.
Olding koโngulni bir-ikki soโzlab,
Devona boโldim, toโti maqolim.
Har dam kuyarman, yodimga tushsang,
Bir koโrmaguncha yoโqdur majolim.
Necha zamondur, koโzdin nihondur,
Oshiq Muqimiy, ey xasta holim.
Bu qiziq: Muqumiy hayoti va ijodi >>>>
KIM DESUN
Ul tagโofulpeshagโa holi xarobim kim desun?
Hajrida mundogโ meni koโrgan azobim, kim desun?
Kunduzi bir yerda bir dam olmay oromu qaror,
Lahzae yoโq kechalar koโzlarda xobim, kim desun?
Oโz koโmochigโa, masalkim, tortadur kul har kishi,
Bas, kuyub ishqida chekkan iztirobim, kim desun?
Kuymagan boโlsa birov mehru muhabbat oโtigโa,
Shamโdek to subh oโrtab tabu tobim, kim desun?
Hamnishindurlar ulugโlarga xushomadgoโylar,
Yoโlida jononimi xayru savobim kim desun?
Gar qilich boshimgโa ham kelsa, degayman rostin,
Soโzki haq boโlsa, savolimgโa javobim, kim desun?
Doโstlar, soโrsang gโizosidin Muqimiy, erta-kech,
Qon sharob ichsam, jigarlardur kabobim, kim desun?
ZULM ILA QAHRU GโAZAB
Zulm ila qahru gโazab izhor qilmoq shunchalar,
Oshiqi bechoraga ozor qilmoq shunchalar.
Gul debon sevgon kishining koโkragiga nish urib,
Xasta-yu maโyus etib, afgor qilmoq shunchalar.
Toโtiyi shirinsuxan agโyorlarning bazmida,
Bizga kelganda gapirmay, zor qilmoq shunchalar.
Sizga kim aydi: muhabbat ahlini qil ihtisob,
Qoโrqutib oโy aybiga iqror qilmoq shunchalar.
Garchi kelsa, eski toโn, bizdek duogoโyi faqir,
Kambagโalning xirqasidan or qilmoq shunchalar.
Har balo-yu, jabr kelsa, yonmagay hargiz, Muqim,
Oshiq ahlini urubon xor qilmoq shunchalar.
TOLEIM
Ohkim, afsus, emas har ishda rahbar toleim,
Vojgundur, imtihon qildimki, aksar toleim.
Yuz tarafdin yetkurub gardi kudurat, zangi gโam,
Aylagay oinayi tabโim mukaddar toleim.
Har necha qilsam tavallo โ zori qilmas, iltifot,
Roโyigardon teskari, tobora badtar toleim.
Roโzgorim tiyra, iqbolim zabun, baxtim qaro,
Boโlsa ravshan, bormukin tadbiri digar toleim?
Nogahon bersam, Muqimiy, bir musulmonga salom,
Dafโatan ikki qulogโini qilur kar, toleim.
TANOBCHILAR
Boโldi taajjub, qiziq hangomalar,
Arz etayin emdi yozib nomalar.
Adl qulogโi-la eshit hlimi,
Zulm qilur, baski, menga zolimi.
Oโn ik(k)i oyda keladur bir tanob,
Oโzgalara rohatu menga azob.
Sulton Alixoโja, Hakimjon โ ikav,
Biri xotun, birisi boโldi kuyav.
Ikkalasi boโldi chunon ittifoq,
Goโyo xayol aylaki (qilmay nifoq).
Osh yesalar, oโrtada sarson ilik,
Xoโja โ chiroq yogโI, Hakimjon โ pilik.
Bir-birisigโa solishurlar oโrun,
Erta-yu kech oโpushib ogโiz-burun.
Sallalari boshlarida oq savat,
Koโrpacha tagda hama vaqt uch qavat.
Birlari moโltoninamo, hiylagar,
Birlaridur kunda pixu gavda xar.
Ogโizlar maqtanib, oโn besh qarish,
Maydasuxan, ezma (churuk), zanchalish.
Qaysiki qishloqqa tushar otidin,
Elni yigโib, voqif etar zotidin.
Derki: โKoโzungga xali kal joโjaman,
Maxdumi aโzamlik oโzim xoโjaman.
Bizga bobo hazrati Shoxligโ mazor,
Muxlisimiz mardumi ahli diyor.
Ham yana Erhubbi boโlodur tagโo,
Ammamizning erlaridur Nurato.
Bibi Ubayda boโladur holamiz,
Goh kelur erdi kichik bolamiz.
Xizr otamlarga birodar erur,
Chimligโ azizlar menga dodar erur.
Garchiki men olimu shayxi zamon,
Qirqingizga emdi beray bir qozon.
Manki, tanobinggโa chiqibman kelib,
Xizmatimi yaxshi qilinglar bilib.
Oโt qoโyubon kuyduradurgโon oโzim,
Hokimingu oโlduradurgโon oโzim.
Xoh tanobingni duchandon qilay,
Xoq karam birla boshingni silayโ.
Xoโja soโzini munga bermay qaror,
Mardumi sahroyi boโlur beqaror.
Derki Hakimjoni: โAyo, oqsoqol,
Bizni topibsan magaramkim oโsol?
Hozir eting toโrt nafar mardikor,
Toโgโri qil, oldimga qilibon qator.
Arqonimi yeringa sudrab chiqay,
Bachchataloq qishloqilarni (uray).
Bir burayin moโyilabimni chiqib,
Tort tanobini โ jazosi โ siqib.
Yaxshiligingni fuqaro bilmagay,
Holi bular koโzga bizi ilmagay.
Ikki tanobini qilay oโn tanob,
Yurtingizni kuydurub, aylay harob.
Xoh oโlung, xoh qoling, bachchagโarโ, โ
Debki, uzanguga ayogโin tirar.
Bir-biriga qishloq eli boqishib,
Goh u yon, goh bu yon chopishib.
Jam boโlib aylayubon maslahat:
โ โDoโgโmagโa, โ der, โ bir nima berib joโnat!โ
Aqcha qoโlida ik(k)i-uch moโysafid
Derki: โ โBu nazringizu, bizlar โ muridโ,
Zulm bilan elligu yuzni olur,
Boz tanobini duchandon solur.
Tagโi bular yaxshi-yu, bizlar yomon,
El tamizidin hazar et, alโamon.
Oโzga yana gโussa budurkim, deyin,
Shunchaki bir qissa bulardin keyin:
Qoโshti Jalolxon degan oโgโlin menga,
Dedi: โRuqum oโrgatasiz siz angaโ.
Yukladi oโgโlini senga, muxtasar,
Bu dagโi ortiqcha (menga dardisar)โฆ
Soโzni, Muqimiy, kerka etmak tamom,
Mazzasi qolmas, uzun oโlsa kalom.
Bu qiziq: Muqumiy hayoti va ijodi >>>>
โSayohatnomaโlardan
QOโQONDAN SHOHIMARDONGA
Faryodkim, garduni dun
Aylar yurak bagโrimni xun,
Koโrdiki, bir ahli funun โ
Charx anga kajraftor ekan.
Qolmay shaharda toqatim,
Qishloq chiqardim odatim,
Xohi yayov, boโlsun otim,
Goh sayr ham darkor ekan.
โUltarmaโga qildim yurush,
Yoโldosh edi bir chitfurush,
Yetdim jadallab vaqti tush,
Bir dam qiziq bozor ekan.
Bir maโraka koโrdim butun,
Jaโmi yopingan boshga toโn,
Boqsamki, besh yuzcha xotun,
Voiz soโzin tinglor ekan.
Mingboshilik kimning ishi,
Desam, dedi bedonishi,
Bir โQoโshtegirmonโlik kishi,
Xoโja Iso badkor ekan.
Magโrur, xasisu beshu kam,
Har gapda yuz ichgay qasam,
Takjoy olur moxovdan ham,
Hoji oโzi murdor ekan.
โDoโrmonchaโga ketdim oโtub,
Yoqamni har soat tutub,
Yotdim ul oqshom gโam yutub,
Dashti qaroqchizor ekan.
Unda boโlus Gโozi dedi,
Ham mufti, ham qozi dedi,
Yurt barcha norozi, dedi,
Qilgโon ishi ozor ekan.
Boz izdihomi voizi,
Badkayf, ochilmas koโzi.
Yuqori boshidin tizi,
Ermaklari koโknor ekan.
Soโrsam, dedilar: โBoโrbaliqโ,
Birmuncha echkilar ariq,
Kelsa kishi yeyar tariq,
Shomu sahar tayyor ekan.
โOq yerโdin oโtdim, boylari โ
Oliy imorat joylari,
Mehmonsiz oโtkay oylari,
Kelsa birov nochor ekan.
Ammo nazarda โRoshidonโ,
Firdavs bogโidin nishon,
Oโynab oqar obi ravon,
Sahni gulu gulzor ekan.
Maโyus bordim โZohidonโ,
Bir koโcha ketguncha doโkon,
Shoโx odami, ichmay piyon,
Mast, otasi bezor ekan.
Suvlar sepilgan soโrilar,
Boโrlangan oโchoq-moโrilar,
Tabโing mabodo choy tilar,
Damlashlari ishqor ekan.
โOltiariqโ qursin oโshal,
Sellarda qoldim bir mahal,
Boโldim ivib, yomgโurda shal,
Toโn shilta, hoโl ezor ekan.
Mingboshisi soโfinamo,
Tasbehu boโynida rido,
Choโqub qochar zogโi alo
Bir dogโuli ayyor ekan.
Xayru soho vajhiga kar,
Bir pulni yuz yerdin tugar,
Kelsa gadoy nogah agar,
Bir non chiqish dushvor ekan.
Koโrdim chuqur โChimyonโ erur,
Yer ostida zindon erur.
Dushmanlari mehmon erur,
Bogโi uning tutzor ekan.
Vodil maqomi dilfizo
Koโchalaridur dilkusho,
Anhorida obi safo,
Sebarga obishor ekan.
QOโQONDAN FARGโONAGA
Chun shahrdin chiqdim ยซQudashยป,
Koโngul boโlub mahzun-u gโash,
Majnunsifat, devonavash,
Serchashma-yu kam chang ekan.
ยซYayfanยป agarchi xush havo,
Odamlari yengilnamo,
Bir-birlari-la doimo
Boโlar-boโlmasga jang ekan.
ยซNursuxยป kabi bir joy kam,
Tushmay oโtib qildi alam,
Olma, anor oโrniga ham
Bogโida tok-u zang ekan.
Koโp odamidin ยซBeshariqยป,
Bogโlarda ekmishlar tariq.
Yetim haqi โ goโshti baliq,
Qilmishlari nayrang ekan.
Charchashni bilmas yursalar,
Purzoโr ketmon ursalar,
Vaqti namozga kelsalar,
Masjid soriga lang ekan.
ยซRafqonยป ajoyib joy ekan,
Bir koโcha ketgan soy ekan,
Salqin supa hoy-hoy ekan,
Kim koโrsa hang-u mang ekan.
Ozodadin toโpori koโp,
Dukchisidin attori koโp,
Choyxoโridin koโknori koโp,
Bir rasta nos-u bang ekan.
Ayvonchalar misli katak,
Bir yoโlki, odam siqqudak,
Chit birla bir yerda alak,
Bozori tor-u tang ekan.
Xuftonda kirdim bir doโkon,
Qildi ashula bir juvon,
Eshak demang, undin yamon,
Hangrarda yaxshi hang ekan.
Qiygโir koโtargon uch yigit,
Uxlatmadilar bir minit,
Ham boshda tong otquncha it
Gโingshib chiqib, vang-vang ekan.
Aylay sayohat endi bas,
ยซKonibodomยป qilmay havas,
Har yerda yotgan xor-u xas,
Koโzga tikan yakrang ekan.
Bu qiziq: Muqumiy hayoti va ijodi >>>>
QOโQONDAN ISFARAGA
Aflok kajraftor uchun,
Har dam koโngul afgor uchun,
Hoโqand tang-u tor uchun,
Sahro chiqish darkor ekan.
Bordim shahardin ยซYakkatutยป,
Baqqoli duzdi badburut,
Bir tanga sotkay bir qurut,
Insofi yoโq, tarror ekan.
Qishloq juvoni yigโlishib,
Issigโda oโynashgay pishib,
Oโtgan tamoshobin tushib,
Seshanba kun bozor ekanโฆ
Mingboshi Eshdavlat akam,
Ammo quruq savlat akam,
Qilsa chiqim gar bir diram,
Uyqu qochib, bedor ekan.
ยซYayfanยป kabi tolzor kam,
Yoโq soyasida zarra gโam,
Zebo sanam, qoshi qalam
Jononlari bisyor1 ekan.
Doโgโmalari ham xoโb bajo,
Volosnoyi uhdaburo,
Yurt ishlarini doimo
Xayriyatin koโzlor ekan.
ยซNursuxยป kabi ham yurt yoโq,
Bogโdor-u dehqon qorni toโq,
Masjidlari ham koโp uluq,
Turfa farah osor ekan.
ยซRafqonยปni bozor joyi tang,
Mullolari chaqqon, garang,
Omilari ham mullarang,
Koโylak kiyib, dastor ekan.
Gar mevasi bir tup sotar,
Bir pulni yuz yerdin tugar,
Bersa gadoga non agar,
Ming yilda ham dushvor ekan.
Ammo ยซRabotiยป bachchagโar,
Yoโq hech odamdin asar,
Bir podajoyi gov-u xai,
Chun ogโuli tayyor ekan.
Du bora yurdim dashtlab,
Bodom koniga qarab,
Mirza Umarni soโragโlab,
Havlisida najrjor3 ekan.
Boโlgโay oโshal Burhon omon,
Yaxshi yigitdur begumon,
Xursand qildi nogahon,
Mingboshi Xol sarkor ekan.
Armonki, koโprak yurmadim,
Bir-ikki hafta turmadim,
ยซTikka Rabotยปni koโrmadim,
Purfayz buzrukvor ekan.
Maโyus chiqdim ยซIsfaraยป,
Dil xasta, majruh-u yara,
Issiqqa kuygan qop-qora,
Olti jihat koโhsor ekan.
Anhor-u soy-u choโllari,
Oโynab kelodur suvlari,
Shirinki zardolulari,
Qand-u asal bekor ekan.
Shersiz emasdur beshalar,
Bordur saxovatpeshalar,
Qilmang yomon andeshalar,
Yaxshilari ham bor ekan.
Hoji Zuhur ham oโrdada,
Sarhavzalar, oliy sada,
Borsa agar bir gโamzada,
Jonigโacha esor ekan.
Boyvachchasidur badburush,
Toโgโri soโzi achchigโ-turush,
Sil, eski bachcha, choyfurush,
Hofiz Umar, Qahhor ekan.
Boโlma halovatga kasal,
Olamda yoโq benish asal,
Beshak mukofoti amal,
Dunyo qurulgโon dor ekan.
Alhamdulillo, bexatar,
Keldim, Muqim, aylab safar,
Muztar qolib, koโrmay zarar,
Haq bandasiga yor ekan.
Bu qiziq: Muqumiy hayoti va ijodi >>>>