Mundarija
Dilshod Rajab she’rlari to’plami
Dilshod Rajab she’rlari to’plami
SUKUT SАRHАDI
Jim turdimmi,
Qildimmi sukut?..
Shovqinlarga aralashmadim,
Аmal-taqal kun koʼrdim gohi,
Soʼz sotib, amal talashmadim.
Jimman. Kimman, men bir mehnatkash,
Yeng shimarib bilagimgacha,
Jim ishlayman, bu sukutimning
Chegarasi yuragimgacha.
QАDOQ QOʼL QISSАSI
Qul soʼziga uyqashroq nomi,
Qismati ham oʼxshar naqadar.
Faqat mehnat, mehnat kasb-kori,
Qora ishda suyagi qotar.
Erta-kech yer tirnab, bukilib,
Kafti qadoq, holi bir xarob.
…Xirmon toʼlib, hosil uyulib,
Oxir bir kun boʼlar sarhisob.
Biyron soʼylar Til, kerilar Qosh,
(Yigʼinlarda sal tin oladi.)
Toʼn – yelkaga, doʼppi kiyar Bosh,
U-chi, qarsak chalib qoladi.
TAVSIYA ETAMIZ : DILSHOD RAJAB BIOGRAFIYASI
TАNDIRGА HАZIL
Sen borki, non — hayot bor,
Jon tandirjon, oima san.
Lekin, lekin bunchalar
Ogʼzi ochiq boimasang.
Kuyib-pishib qolasan,
Qiynab shirin joningni,
Uzib olib ketarlar,
Ogʼzingdagi noningni.
QOʼYNING ShIKOYaTI
Echkivoy bilan yashash—
Rosti, tegdi jonimga.
Bigizday shoxlarini
Niqtab turar qornimga.
Yem-hashakning yaxshisin—
Tanlab, avval u yeydi.
Bir gap desam, shoxlarin—
Oʼqtalib, „jim boi“, deydi.
Ne ham derdim, koʼnaman,
Buncha zolim boimasa?!
Qiyin ekan yashamoq—
Boshda shoxing boimasa!
PIYOLАNING HАZILI
Choynak, doʼstim, ne uchun
Burning doim osmonda?
Haa, bilaman, ogʼzingga
Quyib turar Qumgʼonlar.
Lekin menga kerilma,
Jilmasdan shu oʼrnimdan
Ichganingni barini
Tortvolaman bumingdan.
JILVON ILHOMI
Sharof aka Аliqulovga
Bahoru yoz Shofirkonning Jilvoni —
Ming jilva-yu goʼzallikning ummoni.
Bu ummonda sayr etsang kemaday,
Xayolingga ne tashbehlar kelmagay:
Qizgʼaldoqlar-qizaloqlar, ajib-da,
Bir muddatga kelgan bahor bazmiga.
Koʼk maysalar maydan mastday chayqalar,
Oʼt-oʼlanlar erta bahor naychalar.
Qiyoqlari quloqsizlik qilmaydi,
Yulgʼunlari yulgʼich emas, yulmaydi.
Yovshanlari «yovsan» demas, doʼstim, der,
Sening koʼngling xush qilay deb oʼsdim, der.
Saksovullar-yasovullar, safma-saf,
Qadim qumlar hujumini aylar daf.
Kavraklar — tik qomat, adl askarlar,
Sergak turib bu yer tinchin asrarlar.
Qoʼy-qoʼzilar maʼrab oʼtga choʼzilar,
(Tartib buzar baʼzan, echki – buzilar)
Toy-qulunlar yelib ketar quyunday,
Bosh aylanmas bundan, dil shod suyungay.
…Shod ham boʼlib, otday boʼlib qaytdim men,
Jilvonning bir jilvasidan aytdim men.
Sharof aka sharofati bu sheʼrim,
Ming dostonga arziydi ona yerim!
TAVSIYA ETAMIZ : DILSHOD RAJAB BIOGRAFIYASI
ONАMNING HАSSАSIGА
Onajonim qoʼli mahkam ushlagan,
Bir oʼgʼilday yelka tutib, suyagan —
Hassajon, yuraver doim «toʼq-toʼq-toʼq»,
Bemehr farzandga urgan kabi doʼq.
Senchalik ham madad boʼlolganim yoʼq…
… Tovushing taralib tursa, koʼnglim toʼq.
OTАMNING KETMONIGА
Ey, qancha tuproqni oʼyib-qoʼporgan,
Otam yelkasida seni koʼtargan.
Men boshimda tutay, boshimni egay —
Taʼzimlar qilay, yoningdan oʼtarkan.
Ey, otam poyiga necha bosh urgan,
Goho dami qaytgan – zarang tosh urgan.
Garchi bir ketmonsan, koʼp qadrdonsan,
Qadoq qoʼl, halol ter qadring oshirgan.
ShOIRLАR
Oʼylamang shoirlar shundoq yuradi,
Oʼz oʼyi, oʼz zavqu alami bilan.
Ular bu dunyoni tergab turadi,
Koʼrsatkich barmoqday qalami bilan.
XORАZM SАFАRI
Jannat diyorga eltar shu qurgʼoq choʼl yoʼllari…
Oʼzbekman degan gʼurur koʼksingga lim toʼladi.
Pariju Londonlarga bormasang qam boʼladi,
Xorazmga bir borsang, Xorazmga bir borsang.
Ichon qalʼa ichinda hayratlarga toʼlursan,
Pahlavon Mahmudga chin, xos nabira boʼlursan.
Olamning ming chiroyu jozibasin koʼrursan,
Xorazmni bir koʼrsang, Xorazmni bir koʼrsang.
Jayhun kabi joʼsh urar qarshingda tilsim, sirlar,
Qalbing Manguberdining tulporiday dukurlar.
Dunyoga kelganingda qilgaysan ming shukurlar,
Xorazmga bir kelsang, Xorazmga bir kelsang.
BUXORO QАSIDАSI
Bahorda laylagiyu qishda laylak qori bor,
Har maysasi malhamu, har giyohi dorivor.
Xazonlari – xazinam, tikonlari – zar ninam,
Valiylar poyi tekkan har kaft tuprogʼi tumor,
Buxoriy nisbasinda Imom, Hofiz, Daqiqim,
Buxoroyi sharifim, Buxoroyi sharifim.
Shavkatingni yozsalar Minor boʼyi kitobdir,
Yuz Tabariyga bu ish tabarruk bir “azob”dir.
Muqanna yoqqan oʼtda jinqarchaday yondi yov,
Gʼalvirida gʼanimni “eladi” mard Torobiy.
Ne Narshaxiy lol qolur tugatolmay tarixing,
Buxoroyi sharifim, Buxoroyi sharifim.
Shofirkonning shoni-ku ne togʼlardan oshgandir,
Hayratdadir Samarqand, tan olgan Shosh – Toshkanddir.
Shopur qazgan ariqning boʼylarida oʼsgan el
Ilmu irfon, ijodda daryo kabi toshgandir.
Burgut boʼlar chumchuq ham yesa bu yer tarigʼin,
Buxoroyi sharifim, Buxoroyi sharifim.
Taʼrifingga yetolmay shohbaytlar ham mot boʼlar,
Sen haqingda har bir gap hikmatu bayot boʼlar,
Kamolingni kuylagan farzanding Dilshod boʼlar,
Ne ham desin shaʼningga bir shoiri gʼaribing,
Oʼz noming oʼz-oʼzingga eng munosib taʼrifing,
Buxoroyi sharifim, Buxoroyi sharifim.
YOLGʼIZLIK
Sen yoʼqsan ufqqa botgan quyoshday
Bu dunyo qorongʼi, qismatim qaro.
Turaman chorasiz, koʼzlarim yoshlab,
Аdashgan boladay changalzor aro.
Xoʼmraygan bez devor toʼrt tomonim-a,
Shift boshim ustida kalxatday, yo Rab!
Bir yovuz sehrgar kabi tanimdan
Jonimni haydaydi «chiq-chiq»lab soat.
Dasturxon qoshiga kelaman behol,
Goʼyoki marhamat tilanib, biroq
Piyola chaqchayar devning koʼziday,
Yamlashga shay turar yalmogʼiz tovoq.
АPREL
Tobora qizgʼinroq soʼylaydi quyosh
Аsrlar toʼqigan ertaklarini.
Qizishib tinglaydi qotgan toshlar ham,
Daraxtlar yozadi kurtaklarini.
Samoviy bir hisda yonadi har yon,
Qiziydi zaminning yuz ming tomiri,
Hech narsa qolmaydi pinhonu nihon,
Borliq ochib tashlar yoʼgʼu borini:
Olamga oshkora boʼladi butkul
Qushchalar labida qimtingan sirlar;
Yorilib ketadi momoqaldiroq,
Toʼkilib-toʼkilib yigʼlar abrlar…
Dillar sof yomgʼirlar yuvgan havoday,
Baxtiyor nafaslar kuy boʼlar nayda.
Sharobga uzangan xushnud podshoday
Yaqinlab boramiz dilkusho Mayga!
* * *
Dilshodman, gar rangi somondirman men,
Kim aytdi egildim, tamomdirman men?
Uzoqni koʼzlagan oʼq bor koʼksimda,
Egilgan esam-da kamondirman men!
TAVSIYA ETAMIZ : DILSHOD RAJAB BIOGRAFIYASI
BUGʼDOYNING TАQDIRI
Maysa edi, ona oftob
Boshidan nur toʼkardi.
Yuvar edi yomgʼirlar goh,
Yellar silab oʼtardi.
Oʼsib kamol topdi durkun,
Rosa pishib yetildi.
Sinovlardan oʼtkazmoq-chun
Bir kun olib ketildi:
Аvval, avval bilmoq lozim
Chidamu bardoshini.
Yuritdilar boshidan zil
Tegirmonning toshini.
Endi uning pokligin ham
Bir tekshirmoq kerak-da.
Mayin, oppoq un boʼlsa-da,
Oʼtkazdilar elakdan.
Suv quydilar, mushtladilar,
Ming bir kuyga soldilar.
Qizib turgan tandirga ham
Bir kiritib oldilar.
Non boʼlgach u sabr qilib
Bor sinov-otashlarga,
Eʼzoz qilib koʼzga surib,
Koʼtardilar boshlarga.
TUNGI OSMONGА BOQIB
Bahor kezar yeru koʼkda,
Hatto osmon toqi gullar.
Yulduzlar – koʼk maysazorda
Bodrab chiqqan qoqigullar.
DАRYO
Ikki yoqdan ikki qirgʼoq
Iskanjasi yomon-da.
Nima qilsin shoʼrlik, ketmay
Boshi oqqan tomonga.
* * *
Bahor kelar muzaffar, gʼolib,
Yelkalarda ogʼir gʼam kabi
Bosgan poʼstinlarni dast olib,
Osib qoʼyar boʼgʼzidan barin!
Jun roʼmollar iskanjasidan
Xalos boʼlar bandi sochlar ham.
Oʼsma tegib yarashib qolar
Oralari ochiq qoshlar ham.
Paranjidan qutulgan kabi
Gul-gul yashnar qizlar, ayollar.
Yelkasiga tekkancha oftob
Ishlar dehqon ozod qarolday.
Hayajondan lovullar quyosh,
Dov-daraxtlar sigʼmas poʼstiga.
Shamol tegar gʼarib uylarning
Zaxlar quchib yotgan koʼksiga.
Dilshod Rajab she’rlari to’plami. KUZ
Kuzak yurish
Boshlandi.
Ya’ni urish
Boshlandi.
Sarg‘ayib so‘ldi
Ko‘plab
Yam-yashil barg-u
O‘tlar.
O‘riklar ol yaprog‘in,
Ya’ni qizil
Bayrog‘in
Yerga tashladi
Bir-bir,
Kuzakka bo‘lib
Asir.
Uzum osildi
Dorga,
Olma-yu nok,
Anorlar—
Barchasi
Bitta bitta
Kirdi qaznoq—
Yashikka.
Avaxta—o‘ralarga,
Ham zindon—
To‘rvalarga
Tiqildi ko‘p
Asirlar—
Sholg‘om, piyoz,
Sabzilar.
…Bu g‘alaba
Kuzniki,
Endi marra bizniki!
TAVSIYA ETAMIZ : DILSHOD RAJAB BIOGRAFIYASI
Panshaxa
O‘roq o‘rar bukchayib,
Qaytgunicha to dami.
Xaskash ishlar yer tirnab –
To‘plab qo‘yar pichanni.
Belkurak
Dеhqon bobo, doim tik-ku bеlkuraging,
Lеkin nеchuk hol-ahvoling, bеl, kuraging?
Kеng maydonga tushgan chayir polvon o‘zing,
Tolmagaysan, sira ko‘rmas yеr kuraging.
O’roq
Dеhqon qo‘lidagi shu o‘roq
So‘roq bo‘lib ko‘rinar mеnga:
Kimning arpasini xom o‘rdim,
… nеga? … nеga? … nеga?
Ketmon
Tinmay ishlar, yеr chopar dеhqon,
To kеchgacha, saharlab turib.
“Dam oling” dеb yolvorar kеtmon,
Oyog‘iga har dam bosh urib.