Mundarija
Vatanparvarlik tushunchasi nima?
Vatanparvar — bu kishilarning ona yurtiga, oʻz oshyoniga muhabbati va sadoqatini ifodalaydigan tushuncha. Vatanparvarlik barcha kishilar, xalq, millatlar uchun umumiy boʻlgan, asrlar davomida sayqallanib kelgan umuminsoniy tuygʻu, maʼnaviy qadriyatlardan biri. Tarixiy jihatdan Vatanparvarlik kishilarning oʻz vatanlari taqdiri bilan bogʻliq ijtimoiy rivojlanish, xalqlarning oʻzlari yashayotgan hududning daxlsizligi va mustaqilligi yoʻlidagi kurashi jarayonida takomillashib kelgan his-tuygʻular jamlanmasi hamdir. Bu vatanning oʻtmishi va hoziri bilan faxrlanishda, uning manfaatlarini himoya qilishda namoyon boʻladi.
Vatanparvarlik – oliy fazilat.
Islomda Vatan tushunchasi keng qamrovli bo‘lib, avvalo u istiqomat maskani, ya’ni uy-joy ma’nosida ishlatiladi. Islom dini ta’limotida inson o‘zi yashab turgan Vatanini, dinini, oila ahlini himoya qilishi eng ulug‘ amallardan ekanligi ta’kidlangan. Vatan himoyasi uchun harbiylar safida turish ham dinimizda ulkan savobli amal sanaladi. Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam: «Bir kecha kunduz «ribot», (ya’ni dushman qarshisida turish) bir oy tutilgan nafl ro‘za va o‘qilgan tungi namozdan yaxshidir», – deb marhamat qilganlar (Imom Muslim rivoyati).
Ulamolardan birlari aytgan edi: «Har bir kimsaga ma’lumdirki, hayot olamida insonning eng sevgan, qadrli, qimmatli to‘rt narsasi bordir. Bu to‘rt narsaga ega bo‘lmagan kishilar insonlik sharafidan mahrum bo‘lurlar. Ular: ozodlik va erkinlik, mehnat bilan topilgan molga o‘zi egalik qilmog‘i, tug‘ilib o‘sgan ona Vatani hamda asrlar bo‘yi asrab-avaylab kelayotgan muqaddas dini».
Tavsiya etamiz: Vatan va vatanparvarlik haqida maqollar.
Hakimlar aytadilar: «Kishining vafodorligi uning o‘z vatani uchun qayg‘urishidan, birodarlarini sog‘inishidan va umrining zoye ketkazgan lahzalariga o‘kinib yashashidan bilinadi». Insonning o‘z xalqiga bo‘lgan sadoqati va fidoyiligi uni vatanini himoya qilishiga, taraqqiy topib, har tomonlama mustahkam va qudratli bo‘lishiga hamda xalqining tinch va farovon hayot kechirishiga imkoniyat darajasida hissa qo‘shishga undashi lozim.
Vatanni turli g‘arazli oqimlar va yovuz kuchlardan himoya qilish yo‘lida diniy ekstremizm va uning turli ko‘rinishlariga qarshi kurashish, fuqarolar xavfsizligini ta’minlash borasida olib borilgan tezkor-profilaktik tadbirlar o‘z samarasini berib, sezilarli darajada ijobiy ko‘rsatkichlarga erishildi.
Mamlakatimiz mustaqillikka erishgan ilk kunlardan boshlab kelajagimiz egalari bo‘lgan yoshlarga e’tibor kuchaytirildi. Yurtimizda amalga oshirilgan keng qamrovli ishlar kelajagimiz egalarini Vatanga, milliy istiqlol g‘oyalariga sadoqat ruhida tarbiyalashda muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Shu davrda yuksak maqsad – muddaolarga erishish uchun yurtimizda qonunchilik va huquq-tartibotni mustahkamlashning muhim bo‘g‘ini bo‘lgan Qurolli Kuchlar xodimlariga yuksak e’tibor qaratildi, mazmun-mohiyatiga ko‘ra ulkan ishlar amalga oshirildi.
Jonajon Vatanimiz tinchligi, osoyishtaligini ta’minlashdek mas’uliyatli, shu bilan birga, savobli ishlarni bajarishga posbonlarimiz kamarbasta. Ularda buning uchun matonat, mardlik va jasorat kabi fazilatlar yetarli.
Zero, har bir oilada o‘g‘il farzand tug‘ilganda ota-ona bilan bir qatorda yurt – Vatan ham suyunib, shodu xurram bo‘lar ekan. Chunki o‘g‘il farzand nafaqat ota-onasi, oilasini, balki butun xalqini, Vatanini himoya qiladigan o‘g‘lon hisoblanadi. Yurtimiz tinchligi va barqarorligini saqlashda, mamlakatimiz hududini himoya qilishda harbiy xizmatchilarning xizmatlari beqiyosdir.
O‘z oromi, tinchi, huzur-halovati, rohat-farog‘ati, kerak bo‘lsa jonidan kechib, Vatanimiz tinch¬ligi va osoyishtaligini himoya qilayotgan ona yurt posbonlarining mashaqqatli xizmatini alohida e’tirof etmoqchimiz.
“Mening vatanparvarlik haqidagi tushuncham”
Vatanparvarlik mavzusi endi alohida dolzarblik kasb etdi. Bu Rossiya tomonidan o’zining jahondagi avvalgi ta’sirini tiklash bilan bog’liq.Bugungi kunda vatanparvarlik ko’pincha yoshlar o’rtasida harbiy xizmat bilan bog’liq, ammo vatanparvarlik atamasining fuqarolik tushunchasining muhim jihatlari rad etilgan. Vatanparvarlik – axloqiy-siyosiy tamoyil, ijtimoiy tuyg‘u bo‘lib, uning mazmuni vatanga muhabbat va uning uchun o‘z manfaatlarini qurbon qilishga tayyorlikdir. Siyosatshunoslik entsiklopedik lug’atida “vatanparvar” va “vatanparvarlik” toifalari mavjud.
Tavsiya etamiz: Vatan haqida chiroyli she’rlar to’plami
Vatanparvar deganda o‘z hayotini jamiyat manfaatlariga bo‘ysundiruvchi shaxs tushuniladi. Vatanparvarlik Vatanga nisbatan hissiy munosabat, unga xizmat qilishga tayyorlik sifatida talqin etiladi. Vatanparvarlikni shaxsning ma’naviy o’zagi, axloqiy va axloqiy asosi deb atash mumkin, bu uning faol fuqarolik pozitsiyasi va samimiy xohish-istaklarini, munosib ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan o’zini namoyon qilish, fidoyilik, fidoyilik, o’z xalqiga xizmat qilish zarurligini belgilaydi.
Men uchun vatanparvarlik.
Men uchun vatanparvarlik- bu o’z vatani yutuqlari va madaniyati bilan faxrlanish, uning madaniy xususiyatlarini saqlab qolish istagi, vatan va uning xalqi manfaatlarini himoya qilishga intilishdir. Qozog‘iston vatanparvarligi mamlakatimiz xalqlari e’tiqod qiladigan barcha an’anaviy dinlarga hurmat va dinlararo muloqot va bag‘rikenglikning chuqur an’analariga asoslanadi. Garchi bu, birinchi navbatda, Respublika davlat ramzlariga bo’lgan muhabbat va hurmatdir. Bu obrazlar davlatning vatanparvarlik qiyofasini yaratish manbalari bo‘lib, milliy iftixordir.
XXI asr taraqqiyot, yangi texnologiyalar, ilmiy kashfiyotlar va butun insoniyatning jadal rivojlanishi asridir. Bizning zamonamizda odob-axloq chegaralari xiralasha boshladi, insoniy fazilatlar yo‘qoldi, mezon va qoliplar o‘zgardi, an’ana va urf-odatlar unutildi. Sovuq hisoblovchi kinizm davri keldi.
Vatanparvarlik– bu saylovga o’xshaydi: odamlarning iroda erkinligi va shu bilan birga, fuqarolik burchi. O‘z-o‘zini anglashi yuqori bo‘lgan odamgina o‘zida shunday yuksak tuyg‘u hosil qilishi mumkin. Vatanga muhabbat bolalikdan, oilada, bog‘chada, keyin maktabda, universitetda singdirilishi kerak. Vatan qiyofasi, unga munosabat bola ongida mustahkamlangan oilada vatanparvarlik shakllana boshlaydi. O’smirlik, talabalik yillarida shaxs shaxs sifatida shakllanadi, uning hayotiy tamoyillari tasdiqlanadi.
Vatanparvarlik uchun sizga kerak o‘z yurti tarixini bilish, ajdodlari bilan faxrlanish, ularga munosib bo‘lishga intilish. Biz, zamonaviy qozog‘istonliklar, faxrlanadigan narsaga egamiz: ochiq, xushmuomala, bag‘rikeng xalq; go’zal tabiat; boy hikoya; yuqori intellektual salohiyat; istiqbolli, bilimli yoshlar va boshqalar.
Biz tarixiy narsalarni qadrlashimiz va qadrlashimiz kerak mamlakatning madaniy merosi… o’zbek ertak va afsonalari hamisha o‘zining syujeti va o‘ziga xosligi bilan hayratga soladi. Va qo’shiq va raqs san’ati? Iste’dodli shoirlar she’rlari asosida yaratilgan musiqalarni, xalq cholg‘ulari sadolarini tinglar ekansiz, bepoyon dashtlar, och moviy osmon, yengil shabada, sal tebranib turgan yashil xushbo‘y maysalar ko‘z oldingizga keladi. O’zbekiston Respublikasining tarixi ham nihoyatda qiziqarli va boy. Ota-bobolarimiz baxtli va yorug‘ kelajak, ertangi kunimiz uchun o‘z ona yurti uchun g‘urur va dadil jangga kirishgan. Xalq hamisha faxrlanadi, qahramonlar xotirasini e’zozlaydi.
Afsuski, vatanparvarlik ko’pincha millatchilik bilan aralashib ketadi, va buning natijasida bu kontseptsiyaga nisbatan salbiy munosabat mavjud. Yaponiyadagi zilzila vatanparvarlik va ona yurtga hurmat bilan munosabatda bo‘lish namunasi bo‘ldi. Yaponlar uyushqoqlik bilan bir-biriga yordam berganlarida, talonchilik bo‘lmagan. Bu Yaponiya haqida yuqori darajada rivojlangan, imidjga ega, uyushgan davlat sifatida gapirish imkonini berdi.
Tavsiya etamiz: 14-yanvar Vatan himoyachilari kuniga bolalar uchun she’rlar.
Patriot Vatanini, xalqini sevuvchi insondir. Ammo siz haqiqatan ham o’z Vataningizning vatanparvari ekanligingizni qanday tushunish mumkin? Har bir inson o’z vatanini sevishi kerak, chunki uning oilasi, uyi, tug’ilib o’sgan zamini shu yerda joylashgan. Mening nazarimda, Vatanni sevmaslikning iloji yo’q.
Inson uchun vatan ona va eng sevimli maskan, eng iliq xotiralar ombori. Bizning bolaligimiz shu erda o’tdi va bolalik hayotning eng g’ayrioddiy davri bo’lib, u har bir inson xotirasida yorqin, quvnoq, kulgi va quvonchga to’lgan narsa sifatida abadiy qoladi.
Vatan shunchaki so’z emas…
Vatan shunchaki so’z emas… Bu mening kichkina yuragimga sig’adigan ulkan kengliklar. Vatanga tegib bo‘lmaydi, uni paypaslab bo‘lmaydi, lekin uni his qilish mumkin. Bu abadiyat va biz kichik zarralarmiz. Bu katta mexanizm va biz har birimiz alohida va birgalikda, uning hayotiy vintlari va murvatlari. Men vatanimni shunday tushunaman!
Vatanni qahramonlik bilan himoya qilish, Vatan ko‘p millatli davlatimizning an’anasidir chuqur ildizlar bilan. O’zbekiston xalqi o‘zining sodiq o‘g‘illari va sodiq Vatan himoyachilari nomlarini ulug‘laydi.
Men o‘z Vatanimning vatanparvari sifatida Prezidentimizdan, xalqimning asriy bag‘rikengligidan, shunday go‘zal davlatda yashayotgan farzandlarimdan faxrlanaman!
Tavsiya etamiz: Men O’zbek farzandiman mavzusidagi insho