Munis Xorazmiy hayoti va ijodi.
Munis Xorazmiy hayoti va ijodi.
Munis Xorazmiy โ oโzbek shoiri, yozuvchi, tarixshunos va tarjimon.
Xiva shahriga yaqin Qiyot qishlogโida tugโilgan. U oโzbeklarning yuz sulolasidan kelib chiqqan. Uning otasi Amir Avaz biy mirab Xorazmning Qiyot qishlogโidan boโlib, oโzbek aslzodalariga tegishli boโlgan. Shoirning togโasi tarixshunos Ogahiy Muhammad Rizo boโlgan.
TAVSIYA ETAMIZ : MUNIS XORAZMIY GโAZALLARI TOโPLAMI
Munis Xorazmiy Asarlari
โFirdavs ul-iqbolโ tarixiy asari muallifi. 1800 yildan Xiva xonlari Avaz Inoq, Eltuzar, Muhammad Rahimxon I saroylarida saroy solnomachisi boโlib xizmat qilgan.
1804 yil oโz asarlari devonini tuzib, keyinroq toโldirigan. Devon โMunis ul-ushshoqโ nomini olgan.
1806 yil Xiva xoni Eltuzarning (1804โ1806) topshirigโi bilan tarixiy asar โFirdavs ul-iqbolโni yozishga kirishadi. Asar besh bobdan iborat boโlib, umumiy tarix hamda Xiva tarixini oโz ichiga olgan, Eltuzar va Muhammad Rahimxon (1806โ1825) hukmronligi davrlarini oโzida jam etgan qisqa bayonot koโrinishida boโlgan.
Oโrta asrlar musulmon tarixshunosligi anโanalariga rioya qilgan holda, Munis oโz tarixini โOdam atoโdan boshlab, paygโambarimiz Muhammad (s.a.v.) va uning yaqin shogird-xaliflariga oโtadi. Ikkinchi bob turk-moโgโul tarixiga bagโishlanib, afsonaviy Yafet va uning oโgโli Turkdan boshlab, Chingizxon va uning merosxoโrlari davrigacha yoritilgan.
TAVSIYA ETAMIZ : MUNIS XORAZMIY GโAZALLARI TOโPLAMI
XVIII asrning, ayniqsa, ikkinchi yarmi hodisalari oโta batafsil ifodalanib, maโlumotlar koโproq yilma-yil keltirilgan. Bundan maโlumki, muallif bir qator zamondoshlari orasida, xususan, ehtimol, XVIII asrning ikkinchi yarmi voqealarida yaqindan qatnashgan oโz otasi bilan ham tafsilotli soโrovlar oโtkazgan. Voqealar bayonoti 1812 yilgacha kelganda, muallif xondan Mirxond Rauzat us safoning asarini forsiydan oโzbek tiliga tarjima qilishga kirishish topshirigโini oladi. Natijada, xivalik xonlar tarixini tuzish toโxtatiladi.
Mirxond asarining birinchi bobi ustiga tarjimasini yakunlab, ikkinchisi ustida ish boshlaganda, Munis 1829 yil vafot etadi va Xivaga dafn etiladi.