Tarjimai holi
Xodjaniyazov Gayratdin hayoti va ijodi haqida. Gayratdin Xodjaniyazov — 1948 yil 11 iyulda Qozog‘iston Respublikasi Qorauzoq tumanining Qorauzoq qishlog‘ida tug‘ilgan. 1972 yil Qoraqalpoq davlat pedagogika institutining tarix fakultetini tugatgach, tarix institutini arxeologiya bo‘limida, Qoraqalpoq filialining O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining arxeologiya va etnografiyasida faoliyatini oddiy laborantdan boshlab bo‘lim boshlig‘i lavozimlarida ishlab keldi.
1996 yilda nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi.
G.Xodjaniyazov Fanlar akademiyasida arxeologiya bo‘limida birinchi ish faoliyatida tabiiy arxeologik tadqiqotlarida faol ishtirok etib, Qoraqalpog‘iston yetakchi olim-arxeologlari V.N.Yagodin, M.M.Mambetullayev, Y.Y.Bijanov, Yu.P.Manilov, N.Yusupov va boshqalar bilan hamkorlikda ishladi. Bu tadqiqot ichida birinchi mustaqil izlanish o‘lkaning qadimgi va O‘rta asr tarixiy yodgorliklarini qazish ishlarini o‘rgandi.
80-yillarning boshida u tabiiy tadqiqot ishlarini, shimoliy-qoraqalpoq, janubiy-qoraqalpoq, Qizilkalon, Jampiqkalon, Mizdohxon va boshqa hududlarga arxeologik otryadni tashkil etdi.
Gayratdin Xojaniyazov – Xiva shahri yoshini aniqlash bo‘yicha arxeologik ishi (1984-1990 yillarda), YUNESKO xalqaro ekspeditsiyasining “Buyuk ipak yo‘li”, “Suhbat safari” (1989, 1991 yillarda), “Qoraqalpog‘iston-Avstraliya” xalqaro arxeologik ekspeditsiyasi ishtirokchisi, 1995 yildan va bugungi kungacha avstraliyalik tadqiqotchilar A.Bets, S.U.Xelms, T.D.Kolin, F.J.Kiddlar bilan hamkorlikda ish olib bormoqda.
Tadqiqotlar natijasi bir qancha yangi Oqchungul (Qo‘ng‘irot tumani, 1978 yil) ko‘hna shahridagi O‘rta asr va qadimgi Orol orti madaniyati yodgorliklari, Ketmonchibobo (Xujayli tumani, 2000 yil), Dalaqal’a (Beruniy tumani, 2003 yil), uzun Oqshohonqal’a vohalari devori (Beruniy tumani, 1982 yil), Mazdohxondagi Sulaymon Muso Oq xonaxoq majmuasi (Xujayli tumani, 1989 yil), zardushtiylik Qorantoy qabri (Nukus tumani, 1999 yil), arxeologik ob’yektlarni ochishga xizmat qildi.
G.Xojaniyazov – arxeologiya sohasida respublika miqyosida yozgan kitob va monografiyalar muallifi. Uning 130 dan ortiq ilmiy maqolalari arxeologiya, qadimgi Xorazmning o‘rta asr tarixi fortifikatsiyasi, o‘lkaning diniy-ijtimoiy yodgorliklari, etnoarxeologiya va boshqa masalalarga qaratilgan bu ilmiy maqolalar O‘zbekiston, Tojikiston, Qirg‘iziston, Turkmaniston, Rossiya, Fransiya, Angliya va Avtraliyada chop etilgan.
1990 yildan 1994 yilgacha Gayratdin Xodjaniyazov Qoraqalpog‘iston Respublikasi Madaniyat va tarixi yodgorliklarini muhofaza qilish jamiyati raisi sifatida xizmat qilgan, 1994-2000 yilgacha atoqli insonlarni toponomik nomlari ob’yektlarini muvofiqlashtirish masalalari bo‘yicha Respublika komissiya a’zosi, 1995-2000 yillarda – Berdaq nomidagi Davlat mukofoti komissiya a’zosi bo‘ldi.
2003 yilda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tashkil qilinganligining 60 yilligi munosabati bilan Gayratdin Xodjaniyazov “Mehnat Shuhrati” ordeniga (2003) sazovor bo‘ldi va 2008 yilda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoniga muvofiq O‘zbekiston Qahramoni unvoniga ega bo‘ldi.
Manba.