Qutlug’ Murod Inoq madrasasi qurilishi 1804-1812 yillarda Qutlug‘ Murod Inoq buyrug‘i bilan amalga oshirilgan. Xo‘jamberdibiy madrasasi qarshisida joylashgan. Ularni faqat savdo qatorlari bo‘lgan maydon ajratib turgan.
Qutlug‘ Murod Inoq madrasasi.
Bu bino shahardagi birinchi ikki qavatli madrasa ekanligi bilan ajralib turadi. Uning fasadi tantanali ko‘rinishga ega edi. Bu yerda burchakdagi minoralarni bezatgan bo‘rttirma terrakota va kirish joyida stalaktitlarga taqlid singari qiziqarli dekorativ elementlar ishlatilgan. Boy tashqi bezakdan farqli o‘laroq, madrasaning ichki qismi juda kamtarona ko‘rinadi, bezaklar mavjud bo‘lganida ham, ular juda cheklangan miqdorda bo‘lgan.
Ta’lim muassasasi juda katta bo‘lib, bitiruvchilari bilan mashhur edi. Ularning orasida olimlar, tarixchilar, shoirlar va oddiy bilimli odamlar bo‘lgan. Unda talabalar yashaydigan ko‘plab hujralar mavjud.
Madrasa hovlisida yer osti suv ombori qurilgan bo‘lib, undan butun Ichan qal’a aholisi ichimlik suvi olgan. Shuningdek, madrasa hududida yozgi masjid qurilgan.
Qutlug‘ Murod Inoq aynan shu madrasada dafn qilinish istagini bildirgan. Biroq, u Ichan qal’a devorlari tashqarisida vafot etdi. Afsonaga ko‘ra, marhumning jasadini ichki shahar darvozalaridan olib o‘tish yomon alomat edi. Keyin oqsoqollar hiyla ishlatib, uning irodasini bajarish yo‘lini topadi. Ular madrasa yaqinidagi devorni buzishadi, endi ular Dishon qal’a hududida joylashgandek edi. Qutlug‘ Murod Inoqning jasadi devor teshigidan olib o‘tiladi va binoning kiraverishidagi pol tagiga ko‘miladi. Keyinchalik, qal’a devori tiklanadi.
Xorazm tarixi.Xorazm tarixiy va zamonaviy obidalari fotojamlanma.