Tashbayeva Tohira Xojievna โ oโzbek olimi, etnograf, tarix fanlari doktori (1994), etnologiya va antropologiya sohasidaย yetakchi tadqiqotchi.
Tashbayeva Tohira Xojievna 1938 yil 7 sentabrda Toshkent shahrida ziyolilar oilasida tugโilgan. Onasi Nazirova Moxinur nafaqaga chiqqanidan soโng milliy ahamiyatga ega nafaqaxoโr boโlgan. Toshkent shahridagi 42-oโrta maktabni bitirganidan soโng Toshbaeva Tohira Xojievna 1955 yildan 1960 yilgacha Markaziy Osiyo davlat universiteti (hozirgi Oโzbekiston Milliy universiteti) tarix fakultetini tamomlagan. Uning oโqituvchilari orasida M.E. Masson, P.ย Kovalev, I.M.ย Muminov, L.V. Gentshke kabi mashhur olimlar bor edi.
Universitetni tamomlagandan soโng Toshbaeva Institut aspiranturasiga oโqishga kiradi, unda O.A.ย Suxareva, mintaqaning madaniy merosini oโrganish va ommalashtirishga va Oโzbekistonni ommalashtirishga salmoqli hissa qoโshgan taniqli etnolog, uning rahbari boโlgan. O.A. Suxareva T. Tashbaevani bilan birga ekspeditsiyaga chiqishadi, u yerda Tashbayevaning horij tillari boโyicha bilimlari, yaxshi muloqot qobiliyatlari, tinglash qobiliyati, tafsilotlarni shakllantirish kabi qobiliyatlari bilan birgalikda Tahshbayevaning uslubi shakllanadi va bu maydondan olingan materiallarni tavsilotlarini umumlashtirish bilan xarakterlanadi. 1968 yilda T.X.Toshbaeva oโz dissertatsiyasini himoya qildi.
โOโzbek qishloq aholisining zamonaviy oilasi va oilaviy hayotiโ mavzusida doktorlik dissertatsiyasi 1994 yilda Moskva shahridagi Rossiya Fanlar akademiyasining N.N. Mikluxo-Maklay nomidagi Etnologiya va antropologiya institutida himoya qilgan. Doktorlik dissertatsiyasi ilmiy maslahatchisi T. Tashbaev. T. A. Jdanko mintaqani oโrganishga katta hissa qoโshgan taniqli etnografi boโlib, 1950-yillarda T.A. Jdanko I. Savitskiyni Xorazm arxeologik-etnografik ekspeditsiyasiga taklif qildi, uning tarkibida Savitskiy qoraqalpoq xalq amaliy sanโati bilan tanishdi, bu madaniyatga muhabbati uygโondi va hozirda Nukus shahrida oโzining nomi bilan ochilgan muzeyda shaxsiy kollektsiyasini yigโib taqdim etgan.
1990 yillarda Respublikaning mustaqillikka erishishi bilan ย T.X. Toshbaeva Oโzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Tarix instituti qoshidagi tezislar mudofaasi boโyicha ilmiy kengashning ilmiy kotibi raisi esa akademik Axmadali Asqarov boโlgan.
Oโzbek madaniy merosini oโrganish va ommalashtirish uchun koโp ishlagan O.A.Suxareva talabasi boโlgan Toshbaeva Toxira Xojievna ushbu ishni davom ettirib, Oโzbekistonda etnografiyani rivojlantirish, oโzbek xalqining urf-odatlari va urf-odatlari boโyicha dunyoviy bilimlarni ommalashtirishga katta hissa qoโshdi. YuNESKO olib borgan tadqiqot natijalariga koโra Toshbaeva Toxira Xojievna Markaziy Osiyodagi nomoddiy madaniyat boโyicha ekspertlar roโyxatiga kiritilgan. T.X.Toshbayevaning โBolalar tarbiyasi uchun yangi marosimlarโ, โOโzbeklar oilasining kundalik hayotida yangilik va anโanalarโ (M.D. Savurov bilan birgalikda) kabi ilmiy izlanishlar oโzbek millatining etnografiyasida muhim manba boโlib, dunyoning etakchi taโlim va tadqiqot markazlari kutubxonalarida, masalan, Prinston universiteti, Toronto universiteti, Stenford universiteti kabi universitetlari kutubxonalarida saqlanadi.