Buriyev Zabardast Tojibayevich haqida
Buriyev Zabardast Tojibayevich. Genomika va Bioinformatika markazi direktorining birinchi o‘rinbosari O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Buriyev Zabardast Tojibayevich.
Avval davlat mukofotlari bilan taqdirlanmagan.
Umumiy ish staji 22 yil.
2012 yil aprel oyidan “Genomika va Bioinformatika markazi”da ilmiy ishlar bo‘yicha direktor o‘rinbosari lavozimida ishlab keladi.
Biologiya fanlari nomzodi (2005 yil).
Buriyev Zabardast Tojibayevich 1975 yil Toshkent shahrida ziyolilar oilasida tug‘ilgan, millati – o‘zbek.
Paxta genomikasi va biotexnologiyasi sohasida etakchi olimlardan biri. Zamonaviy usullarni muvaffaqiyatli egallab, molekulyar genetika sohasida tadqiqotlar olib boradi. Xususan, u tomonidan mikrosatellitli markerlar yordamida Gossypium hirsutum L paxta tolasining rivoji bilan bog‘liq bo‘lgan DNKning lokuslarini xaritalashni amalga oshirilgan.
Buriyev Z.T. 2003 yildan beri paxta genomikasi va biotexnologiyalari bo‘yicha bir qator xalqaro va bir qancha mahalliy ilmiy loyihalar uchun mas’ul hisoblanadi. Ularning orasida AQSh qishloq xo‘jaligi Departamentining “Fitochromlarning xarakteristikasi va molekulyar xaritalash va paxta gullash genlari” loyihasi. U AQShning Missisipi shtatidagi qishloq xo‘jaligi vazirligining ilmiy markazida (2005-2006) o‘z malakasini oshirgan. U O‘zbekiston-AQSh Qishloq xo‘jaligi Departamenti hamkorligida “Paxta nematodiga qarshi paxtaning germplazmasiga qarshiligini baholash” va “fusarium halq kasalligi” hamda SNP asosida nomzod genetik belgilarini ishlab chiqish bo‘yicha yirik xalqaro ilmiy loyihani nazorat qildi.
Xususan, 2009-2012 yillarda O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi tomonidan moliyalashtirilgan “Paxta genlari uchun mo‘ljallangan sintetik RNAi duplekslari asosida ikkilik genetik vektorlardan foydalangan holda yuqori sifatli transgenli paxta liniyalarini olish” davlat ilmiy loyihasiga rahbarlik qilgan.
Hozirda u “Fusarium voltga (Fusarium oxysporum f.sp. vasinfetstum) chidamli biotexnologik paxta liniyalarini olish” mavzusidagi amaliy loyihani amalga oshirmoqda. Shuningdek, uning rahbarligida “Porlok seriyali paxta navlarining super elita urug‘larini ko‘paytirish va doimiy ko‘paytirish” innovatsion loyihasi uning rahbarligi ostida amalga oshirilmoqda.
Buriyev Z.T. – nafaqat o‘zimizda, balki xorij olimlari orasida mashhuru-ma’lum 60 dan ziyod ilmiy maqolalar muallifi. Bakalavr va magistrlar bilan faol ishlab, Markaz imkoniyatlarini oshirib kelish barobarida, biologiyaning biotexnologiya va transgenomika kabi zamonaviy yo‘nalishlarida yoshlarni tarbiyalab kelmoqda. Buriyev Z.T. Ilmiy faoliyati davomida AQSh, Hindiston va Avstriyadagi yirik xalqaro anjumanlarda qatnashgan. Buriyev tomonidan olib boriluvchi tadqiqotlar respublikamiz iqtisodiyotini rivojlantirish uchun katta ahamiyatga ega bo‘lib, yangi yuqori sifatli paxta navlarini yaratish uchun juda muhimdir.
Zamonaviy texnologiyalardan foydalanish natijasida Buriyev ZT markaz jamoasi bilan birgalikda “Porlok” nomli to‘rtta yangi tezunuvchi, yuqori sifatli paxta tolasini yaratishning uddasidan chiqishdi. U zamonaviy texnologiyalar yordamida yaratilgan “Ravnak-1” va “Ravnaq-2”paxta navlarining hammuallifi hisoblanadi.
Buriyev Z.T.to‘rtta patent muallifi hisoblanadi “O‘simlik hujayralarida gen ekspresyonini kamaytirish uchun kichik aralashma RNK (siRNA)” (IAP 04300, IAP 04360, IAP 04361, IAP 04383). Shuningdek, 2012 O‘zbekiston hamda AQSh, 2013 yil (PCT/US13/27801) xalqaro miqyosdagi paxta bo‘yicha gen-nokaut texnologiyasi kontseptsiyasini muhofaza qilish bo‘yicha patentga talabnomalar hammuallifi hisoblanadi.
U yosh malakali kadrlarni tayyorlov uchun katta ahamiyatga ega bo‘lgan Yosh olimlarning seminari va ta’lim kurslarini muvofiqlashtiradi.
Buriyev Z.T. kunduzgi ikkita aspirantning tadqiqotlarini nazorat qilgan. Ayni paytda ular doktorlik dissertatsiyasini himoya qilishga tayyorlanmoqda.