Sahifamiz orqali Oltin kuz haqida insholar va she’rlar to’plamini yuklab olishingiz mumkin.Maktab o’quvchilari uchun mo’ljallangan kuz mavzusidagi insho va matnlarni topishingiz mumkin.Kichkintoylar uchun ham kuz haqida matnlar va kuz fasli manzaralarini topishingiz mumkin.
O’lkamizda oltin Kuz.
O’lkamizda mana Kuz…Naqadar go’zal va serjilo fasl. Har bir faslning o’z chiroyi bo’lganidek, bu faslning ham o’zgacha, hech qaysi faslnikiga o’xshamagan husn-tarovati bor. Shoir hamda yozuvchilarimiz aytganidek, bu fasl “Hazon” barglari bilan ajralib turadi. Kuz fasli kirib kelganda tabiat manzaralariga e’tibor bersangiz ona tabiatimiz oltin libosga burkanadi. Go’zal tabiat manzaralari vujudga keladi. Yerga to’kilayotgan sariq rangdagi barglar o’zgacha olamni yuzaga keltiradi. Istirohat bog’lariga kirib, kuz faslining ajabtovur husni yog’ilayotgan daraxtlar oldida bir zum o’tirsangiz, xuddi sehrli olamga tushib qolgandek bo’lasiz. Mayin shamol, barglarning shitir-shitir tovushlari qalbimizga beg’uborlik, yangilanish hislarini mavj urayotganini ifodalab beradi ..
Kuz keldi.
2-3-4-sinflar uchun.
Kuz keldi. Quyosh hali ham xuddi yoz kabi isinmoqda, oxirgi sarflanmagan issiqlikni berishga harakat qilmoqda. Moviy va musaffo osmonda deyarli bulutlar yo’q. Faqat shamol sovuqroq va qattiqroq bo’lib, allaqachon sentyabrda hovlida ekanligini eslatdi. Yorqin ko’katlar orasida kuzning birinchi xabarchilari sezilarli: sariq va qizil barglar. Tez orada ular daraxtlardan yiqilib, barcha yo’llar va yo’llarni qoplaydilar.
Kuz keldi. Daraxtlarda barglar sarg’ayib ketdi. Yaqinda ular erga tushishni boshlaydilar. Kecha onam bilan men kuzgi bog’da sayr qildik. U erda quyoshli va sokin. Qushlar endi qo’shiq aytmaydilar. Ular iliq mamlakatlarga uchib ketishga tayyorgarlik ko’rishmoqda. Variant 2. Kuzning birinchi kunida biz maktabga bordik. Kunlar yaxshi. Har kuni maktabdan qaytib, kuz quyoshidan zavqlanaman. Yaqinda kuz yomg’irlari keladi. Sovuq tushadi. Endi daraxtlardagi barglar oltin rangga ega. Ammo tez orada u quriydi va tushadi.
Yoz o’tdi. Tez orada qushlar iliq mamlakatlarga uchib ketishadi. Oltin kuz keladi. Quyosh endi u qadar iliq emas, kulrang bulutlar osmonni qoplaydi. Kuz daraxtlarni yorqin ranglar bilan bo’yaydi. Eman va qayinlar oltin rangga, chiroyli chinor esa qirmizi rangga aylandi. Ammo bu go’zallik qisqa muddatli bo’ladi. Yovuz shamollar pasayib, yomg’ir yog’adi va daraxtlar chiroyli kiyimlarini tashlaydilar. Kuzda hayvonlar juda ko’p ish qilishlari kerak. Qishda och qolmaslik uchun oqsil qo’ziqorin va yong’oq bilan to’ldirilgan. Ayiqlar iliq va shinam bo’lishlari uchun o’zlarining uyalarini qishga tayyorlaydilar. Daraxtlar qish kelishini kutib, ularni oppoq oppoq adyolga o’rashadi.
2, 3-sinflar uchun.
Kuz haqidagi insho. Ajoyib vaqt bor – bu kuz. Va bu oltin mavsumda siz ertalabgacha o’ynashingiz mumkin. Barglarni turli yo’nalishlarda yoyib chiqing. Men oltin bargni ko’raman. U birinchi bo’lib chinor daraxtidan yiqilib tushdi. Men uni olib, gerbariyni yig’ish uchun sumkani qo’ydim. Kuz kelganda barcha bolalar maktab va bolalar bog’chalariga borishdi. Men ham maktabga o’qish uchun bordim. Onam ta’tilga chiqdi va har hafta oxiri biz parkda yurdik. Ko’p barglar bor edi: sariq, qizil, oltin, jigarrang, to’q sariq. Biz uzoq vaqt va quvnoq yurdik. Axir, kuz barglar va yomg’ir yog’moqda. Men kuzni yaxshi ko’raman, chunki bu vaqtda siz xohlagan narsani qilishingiz mumkin!
Kuz – go’zallik malikasi.
5-6-sinflar uchun.
Ta’til ham tugab eng sevimli, eng ajoyib vaqt o’tdi. Yoz ketdi! Hozir kuz. Kimdir bu vaqtni qayg’u bilan kutib oladi, kimdir aksincha. Axir, kuz o’quv mavsumining boshlanishi, ishning boshlanishi, shuning uchun xafa bo’lmaslik kerak. Har fasl o’ziga xos tarzda chiroyli. Kuz – go’zallikning malikasi. Siz go‘zal tabiatdan ko‘zingizni uzolmaysiz. Sarg’aygan daraxtlar yonidan o’tayotgan ko’pchilik kameralarni cho’ntagidan chiqarib, tabiatning o’zgarishini aks ettiruvchi ajoyib suratlarni olish uchun bosishadi.
Mening fikrimcha, eng go’zal manzara kuzga to’g’ri keladi. Sariq-yashil va qizil-to’q sariq daraxtlarning ta’riflab bo’lmaydigan go’zalligi meni aqldan ozdiradi. Ko’p rangli barglar tushganda naqadar ajoyib go’zalligini tasavvur qiling, va siz kuzgi bog’da yurib, daraxtlar va barglar gilamlangan erning rang-barang bezaklariga qoyil qolasiz. Kuzda juda chiroyli fotosuratlar olinadi!
Kuzning kunlarida, tashqarida bulutli bo’lsa, siz katta, qulay kresloga chiqmoqchisiz, iliq adyol bilan yoping, issiq choy iching va klassik musiqa tinglayotganda yaxshi narsalar haqida o’ylang. Ehtimol, men ham ijodkorman, agar bunday rang-barang manzaralar va hattoki zerikarli, uzoq davom etadigan yomg’irlar menga nafaqat orzularni, balki ijodkorlikni ham rag’batlantiradigan o’ziga xos hissiy javob qaytarsa. Shuning uchun men o’zim uchun yozayapman …
Albatta, men shoir emasman, lekin sizga bir nechta satrlarni ko’rsatishga intilaman: Rangli naqshlar kuz Va yopishqoq vebning rangi Go’yo tepalari ko’piklangan Erda tuklar yotadigan joylar mavjud. Men barglar uyumiga tushaman Niqobning hissiyotlarini o’zgartiring Ammo tog ‘kullari cho’tkalarining hidi Ertakdan haqiqatga qaytadi.
Hosil (Mehrjon) bayrami tadbiri ssenariysi
Oltin kuz.
Yorqin daraxtlar va oyoq ostida qip-qizil gilam bilan barglarning muqarrar ravishda tushishi. O’ziga ishonch bag’ishlaydigan shoirlarning sevimlisi. Issiq yoz tugadi. Endi kuz tabiatning to’laqonli bekasiga aylandi. Kechalari sovuqlashmoqda va faqat kunduzgi quyosh hali ham bizga iliq yozning aks-sadosini olib keladi. Bir paytlar don bilan to’lib toshgan dalalar munosib hordiq chiqardi va bog’lar egalariga saxovat bilan ekinlarni sovg’a qildi.
Borgan sari osmonda kulrang bulutlar ko’rinadi va mayda yomg’ir yog’moqda, qushlar janubga uchib ketmoqdalar. Daraxtlar esa odatdagi yashil rangdan sariq, qirmizi, qirmizi, jigarrang bronza va sariq-to’q sariq kabi yorqin va olov ranglariga o’zgaradi. Agar siz o’rmon tomon qarasangiz, yilning shu davrida uning oltinga boyligini ko’rishingiz mumkin. U dunyoning har bir burchagini o’z boyligi bilan o’rab olishga tayyor ko’rinadi. Va uning tubida, bu vaqtda u ko’plab chiroyli qo’ziqorinlarni yashiradi, ularni iloji boricha tezroq savatiga solishni xohlaydi.
Bog’lar bo’ylab yurib, munchoq singari ajoyib qizil shamlardan bezatilgan tog ‘kulini ko’rishingiz mumkin va qanday qilib yumshoq binafsha-oltin gilam oyog’ingiz ostiga tushganini, yurish paytida chuqur fikrlarga sho’ng’iysiz, istak bor yangi narsa yarating, iliq kofe iching va o’zingizni plyonka bilan o’rab oling. Bir paytlar yam-yashil maysa ham o’z kiyimini oltinga o’zgartira boshlaydi va erga qulaydi. Kuz – yangi boshlang’ichlar va tadqiqotlar uchun vaqt. Men kuzni telbalarcha sevib qoldim. Yilning ushbu oltin davrida siz yaqinda baland daraxtlarda boshimizga yoyilgan katta tepalikni to’plashingiz va shunchaki unga tushishingiz, yolg’on gapirib, bulutlar oqimini xayol bilan tomosha qilishingiz, uzoq iliq mamlakatlarni orzu qilishingiz va shunchaki yaxshi narsangiz bo’lishi mumkin kelajak.
Kuzning shu kunlarida siz iliq shabada, har bir quyoshli kunning har bir nafasini o’zingizga quvonch va shu bilan birga ma’lum bir qayg’u keltirishni xohlaysiz, chunki yaqin orada hamma narsa o’zgarishini tushunasiz. Yaqinda daraxtlar chiroyli kiyimsiz butunlay qoladi, havo sovuqroq va sovuqroq bo’ladi, kunlar yanada qisqaradi va oyoqlarimiz ostidagi qip-qizil gilam biz uchun noma’lum joylarga shamolni olib boradi. Kuz havosidagi hamma narsa tabiatdagi qudratning yaqinda o’zgarishini eslatib turadi, chunki qor malikasi-qish kelishi ham uzoq emas va hammasi boshqasidan kam bo’lmagan gilam bilan qoplanadi.
Nazarimda, ko’pgina shoirlar oltin kuz go’zalligining barcha ulug’vorligini bejiz aytmaganlar! Unga shunchalik iliq so’zlar aytilganligi ajablanarli emas! Axir aynan u odamlarga yangi narsaga ishonch va umid baxsh etadi. U barcha muvaffaqiyatsizliklarni barglari tushishi bilan birga olib, endi boshqa hech kimni qiynamaydigan joyga olib boradiganga o’xshaydi.
Aynan kuzda odamlarning ruhlari va qalblari ochilganday tuyuladi, ular yovvoyi iliqlik va yangicha yashash istagi bilan to’lgan! Ko’pincha bu mo”jiza va kuzgi go’zallikni ko’rish biz uchun juda baxtli edi, deb o’ylar edim, chunki bu siz dunyoning pulidan ko’proq sotib ololmaydigan va rasm va filmlarga qarab bilib bo’lmaydigan haqiqiy marvariddir, siz buni butun borlig‘ingiz bilan his etishingiz kerak. Afsuski, oltin kuz qisqa vaqtga cho’ziladi. Ammo, shunga qaramay, biz uning saxiyligi va go’zalligidan bahramand bo’lamiz.
