Mundarija
Shukur Sa’dulla she’rlar to’plami ni e’tiboringizga havola etamiz.
AYIQ
O‘rmonda bo‘lganmisiz?
Ayiqni ko‘rganmisiz?
Ustida po‘stini bor,
Pisand emas unga qor.
Men uning naslidanman,
Ayiqning aslidanman.
Otamdan qoldi po‘stin,
O‘sha po‘stin menga to‘n.
Farqim shu: men qo‘g‘irchoq,
Bolalarga o‘yinchoq!
Shukur Sa’dulla she’rlar to’plami BUZOQ
Men buzoqman, buzoqman,
Shoxim chiqqan — suzoqman.
Lekin yumdalab tortmang,
U yon-bu yonga otmang.
Iflos yerga yo‘latmang,
O‘yinchoqman, qulatmang.
Buksangiz qayrilaman,
Oyoqdan ayrilaman.
Sigir bolmayman unda,
Qaymoq bermayman kunda.
Mayli, o’ynang erta-kech,
Lekin ozor bermang hech!
TOYCHOQ
Toychog‘im bor — uchqur ot,
Quralay ko‘z —tulpor zot.
Egar-jabduq uraman,
Minib, olg‘a suraman.
O‘zi yog‘och, yoli qil,
Ovunchog‘im, olg‘a yel!
ULOQCHAM
Kichkina qora — uloq,
O‘ynar oshib umbaloq,
Men bilan inoq, o‘rtoq.
Ko‘kat bersam yamlaydi,
Orqamdan hech qolmaydi.
Kappalaydi o‘t bersam,
O‘ynaydi quloch kersam,
Suzadi musht o‘qtalsam.
Boshchasida shoxi bor,
Dumchasida oqi bor.
MITTI
Mitti degan mushugim,
O‘taketgan olg‘ir, shum.
Mitti poylab turadi.
Sichqonvoyni ko‘radi.
Sichqon mushukni ko‘rib,
Qochar teshikka urib.
Sichqon qochib qutular,
Mushuk esa tutilar.
To’rt fasl
Milt etib chiqdi quyosh,
Dedi:-Do’stlar qish odosh.
Ko’rsak, yo’q qora bulut,
Yer yuzi ko’k gilam-o’t.
Keldi ko’klam kabi soz,
Bizlar sevgan issiq yoz.
Ekin o’sdi yerlarda,
Bug’doy pishdi qirlarda…
Poliz to’la bodring,
Bog’bon, tez uzib bering!
-Sabr qiling siz andak,
So’yib beray handalak.
Quyosh tushar taftidan,
Qo’rqib qishning aftidan.
Sarg’ayadi ko’katlar,
Barg to’kadi daraxtlar.
Hosil yig’ib olinar,
Qishga zamin solinar.
Dala-dashtda tindi ish,
Keldi mehmon bo’lib qish.
Qish emas, u – qorbobo,
Sovg’alari bor bobo…
Xuddi yozday, bahorday –
Iliq, kuzgi nahorday.
Qor yog’ar, kecha-kunduz,
Suv sovuq qotib kiygan muz.
Oshiq quyosh
O’zbekiston – Vatanim aziz,
Seni sevib ne qiloldim, men?!
Senga mehr bobida, asli,
Kim quyoshga kela olur teng?!
Sen deb quyosh arshidan tushib,
Mehr to’la bag’rini ochar.
Ehtirosdan yuragi jo’shib,
Boshing uzra marvarid sochar.
Senga yaqin kelgani sari
Uyaladi o’zidan, chog’i,
Taqir boshin berkitay deya
Kiyib olar baxmal qalpog’in.
Bundayini ko’rmagan hali
Olam olam bo’lib sira ham.
Har kun kelar seni ko’rgali,
Har kun ketar umidga hamdam.
Ishq oyati
Bog’ yo’lida yotgan bir varaq qog’oz
E’tiborim tortar, qo’lga olaman.
Bir betda bor-yo’g’i to’rtta so’z, xolos:
“Sevganman, sevaman, sevib qolaman!”
Yozganmi aytishga topolmay jur’at,
Kim u kuygan ko’ngil? O’yga tolaman.
Yetib bordimikan egasiga xat:
“Sevganman, sevaman, sevib qolaman!”.
Bog’ hayrat ichida tebratar boshin,
Shamol tegajoqlik qilib boladay
Xatni olib qochar va o’qir shoshib:
“Sevganman, sevaman, sevib qolaman!”
Qushlar ham basma-bas chug’urlar jo’shib,
Men endi ularning tilin bilaman:
“Hamisha aytilar faqat bir qo’shiq
Sevganman, sevaman, sevib qolaman!”
Menim-da, ishim bir shu qushlar ila,
Dilda takror aytib saboq olaman:
“Ey yor, eshit so’zim, keldim aytgali,
Sevganman, sevaman, sevib qolaman!”.
Onaga ta’zim
Siz chig’anoq kabi o’zingizdan so’ng
Qoldirib ketasiz duru javohir.
Jannat oyog’ingiz ostida, demak,
Bizning boshimizning ustida zohir.
Madhingiz quyoshu oygacha yetgan,
Ne-ne donishmandlar yonib aytganlar.
Sizdan kimki ketsa sahroga ketgan,
Chamanzorga qaytgan sizga qaytganlar.
Pushkin
Sevgi, hasrat kuychisi,
Asov daho, jo’shqin ruh
Chalib o’tdi yangroq soz,
Mangu sharaf topdi rus.
Makkor bir zamon edi,
Har yonda nayrang, o’yin.
Muhabbat lirasini
Sindirdi qora quyun.
Tanho edi. Tug’ilmas
Endi, Pushkin boshqa yo’q.
Ammo kezib yuribdi
Shoirga otilgan o’q…
So’z va donishmand
El ichra nomi baland,
Har ishda fazli ayon,
Yashar edi donishmand –
Toza tiynat, pokdomon.
Kimdir: “Olam iborat, –
Desa, – molekuladan”,
“Yo’q, so’zdan bu imorat”, –
Derdi sirli kularkan.
So’z uning ko’z o’ngida
Oqar edi chuldirab,
Goh qorong’u osmonda
Chaqnar edi guldirab.
“Bu dunyoni yoritib
Turgan ham so’z”, derdi u.
“Inson dardin aritib
Turgan ham so’z”, derdi u.
“So’z aynisa, diyonat
O’lgani shu”, der edi.
“So’z qaynasa, qiyomat
Bo’lgani shu”, der edi.
Neki yaralmish bari
So’zning jismu tanidir,
So’z – chig’anoq gavhari,
Ko’ngil – so’z Vatanidir.
Bir so’z bor so’z avvali,
Joy olgan dil to’ridan,
Qolgan barcha so’z, asli,
O’sha so’zdan o’rigan.
Yursa ham, o’tirsa ham
Faqat o’sha o’yida,
Yashar edi donishmand
Shu tanho so’z ko’yida.
Jon kabi edi aziz
O’sha so’zning diydori,
Oxir, yiqildi holsiz,
Ketdi tandan madori.
O’ngimidi, tushi yo
Bilmas, harchand urindi,
So’z jamoli ko’ziga
Elas-elas ko’rindi.
Quvonchidan ko’ksini
O’rtab ketdi hayajon,
Chorladi shogirdlarin
Huzuriga o’shal on.
Dupur-dupur jon qushi
Depsidi qanot qoqib,
Boshidan uchib hushi,
Tildan qoldi, boyoqish.
Yosh aylandi ko’zida:
Sevinch yoshi, g’am yoshi.
O’krar edi donishmand
O’pkasi to’lib-toshib.
So’zga qovushmay labi
G’o’ldiradi, so’ng so’lg’in:
“Ana u!” degan kabi
Osmonga cho’zdi qo’lin…
…Ustozning ochiq ko’zin
Shogird asta yoparkan,
Ahd qildi: “O’sha so’zni
Bir kun so’zsiz topaman!”
Qaldirg’och qosh
Boshima tushmish bu savdo qoshidan,
Aylanurman hech ketolmay qoshidan.
O’smani qo’ymish yaratganning o’zi,
Aylanay ham o’zi, ham naqqoshidan.
Manba.